BARUT
Manşet Haber 24.09.2019 16:15:28 0

BARUT'TAN TARIMSAL GÜBREDE VURGUNA TEPKİ

BARUT'TAN TARIMSAL GÜBREDE VURGUNA TEPKİ







Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, TBMM
Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, tarımsal amaçlı piyasa
sürülen gübrelere DNA markör, barkod ve karekod uygulaması şeklinde ortaya
çıkan Gübre Takip Sistemi'nde (GTS) yaşanan krize acil çözüm üretilmesini
istedi.

GTS'de yanlış uygulamalar nedeniyle gübre
sektörü ve üreticilerin büyük bir çıkmaza girdiğini anlatan Ayhan Barut,
'El yapımı patlayıcıların takibi amacıyla ortaya çıkan sistem ne yazık ki
tek bir firmanın kazancı üzerine kurulmuş, gübre üreticileri ve çiftçilerimiz
için kaosa neden olmuştur. Tarımsal üretimimize, gübre sektörü ve
üreticilerimize gereksiz yere büyük yük oluşturan bu yanlışların artın sona
ermesini, sadece bir firmanın menfaatini gözeten sistemdeki arızanın yok
edilmesini istiyoruz' dedi. Gübre üreticileri ve sektörü ile çiftçilerin
büyük tepkisini çeken uygulamayla ilgili daha önce Türkiye Büyük Millet
Meclisi'ne Araştırma Önergesi sunan CHP Adana Milletvekili, TBMM Tarım, Orman
ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, can yakan sorunun çözümü için
mücadelesini sürdürüyor. Türkiye'de tarımsal amaçlı piyasaya arz edilen
gübrelerin izlenmesine yönelik tebliğin değiştirilmesini isteyen Barut, büyük
krize yol açan uygulamanın bakanlık, gübre üreticileri, sektör temsilcileri,
çiftçiler ve uzmanların katılımıyla yeniden ele alınmasını talep etti.

'TEBLİĞ TÜM ÜRÜNLERİ KAPSIYOR'

Tarımsal gübrelerde DNA markör, barkod ve
karekod uygulaması şeklinde ortaya çıkan GTS'nin el yapımı patlayıcı yapımında
kullanılan ürünlerin takibi için güvenlik birimlerinin isteği üzerine
kurulduğunu hatırlatan Ayhan Barut, şöyle devam etti:

'Bakanlık, güvenlik birimleri, sektör temsilcileri
ve konuyla ilgili sivil toplum kuruluşu yetkililerinin de katılımıyla yapılan
toplantılarda GTS'de temel amacın el yapımı patlayıcıların takibi olduğu
belirtilmiştir. Fakat gübrelerin takibi ile ilgili tebliğ el yapımı patlayıcı
yapımında kullanılmayan, yani tüm ürünleri kapsayacak şekilde çıkmıştır. 6
Nisan 2017 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğ, tarımın en önemli
paydaşlarından  olan gübre sektörünü kaosa sürüklemekte, çözümü uzun zaman
alacak sorunlar oluşturmaktadır. Tebliğin çıkış noktası el yapımı patlayıcı
yapımında kullanılan nitrat bazlı gübrelerin takip edilmesi olmasına rağmen
yönetmelik tüm gübreleri kapsayacak çıktığı için büyük bir kriz
yaşanıyor.'

'TEK FİRMAYA YÜZ MİLYONLARCA LİRA
ÖDENİYOR'

Gübre Takip Sistemi (GTS) ile ilgili yaşanan
sorunlara dikkat çeken Ayhan Barut, şunları söyledi:

'Türkiye'de ortalama yıllık 5.5 milyon ton
tarımsal gübre tüketimi var. GTS ile ilgili tek yetkili olan özel firma 50
kilogramlık ambalajlı ürünlerde ton başına DNA için 59 lira, yine 50 kilogramlık
ambalajlı ürünlerde barkod için de 16 lira alıyor. Bu nedenlerle GTS'nin
maliyeti oldukça yüksektir. Sistem A tipi ve B tipi diye iki farklı şekilde
gübrelere uygulanmaktadır. Türkiye'de satılan gübre miktarları ve sistemin
birim maliyetleri üzerinden hesap yapıldığında yıllık maliyet 300 milyon lira
civarındadır.  B tipi uygulama geçici bir uygulama olup 2 yıl erteleme
sonunda tüm ürünler A tipi olarak değerlendirildiğinde maliyet 600-700 milyon
liranın üzerinde olacaktır. Üreticilerimize yıllık 540 milyon lira gübre
desteği verilirken, GTS için tek bir firmaya sağlanan bu ayrıcalık dikkat
çekicidir. Üstelik bu tek firmanın teknik servis yetersizliği ve sistemin
sürekli bozulması nedeniyle gübre üretim kapasiteleri yüzde 25 oranında düşüyor
ve gübre üreticileri için ekstra maliyetler oluşuyor. Bu maliyet artışı da
ister istemez üreticilere ayrı bir yük olarak yansıyor. Çiftçiye verilen
destekten daha çok paranın tek bir şirkete ödenmesi bile olayın boyutunu ortaya
koyuyor. 2017 yılında 6.7 milyon tonluk gübre satışı 2018 yılında 5.3 milyon
tona gerilemiştir. Çünkü oluşan yük nedeniyle gübre kullanımı azalmış, üretimde
verim ve kalite kaybı yaşanmıştır. GTS işinde tek bir firma zengin edildi. Bu
şirketle yapılan sözleşmenin kamuoyuyla paylaşılmasını istiyoruz.'

GTS ile birlikte patlama özelliği bulunan
amonyum nitrat gübresinin satışının yasaklandığını ancak patlama özelliği
olmayan ürünlerin de yasak listesine alındığını ifade eden Ayhan Barut, şunları
kaydetti:

'GTS ile birlikte amacın dışına çıkılarak
yasak kapsamının genişletilmesi bu alandaki tek olan firma için ticari bir
kaygı gözetildiği kuşkusunu oluşturuyor. Çünkü amonyum sülfat gibi ülkenin
topraklarına faydalı bir gübrenin yasak kapsamına alınması ancak bu şekilde
izah edilir. Bin 200 civarında lisanslı firmanın bulunduğu sektörde tek bir
yüklenici firmanın kazanç sağlayarak mutlu olması kabul edilemez. Zaten uzun
zamandır büyük sorunların yaşandığı ekonomik ortamda bu maliyetler ve sorunlar
gübre firmalarını daha da zora düşürüyor. GTS'de tek bir yüklenici firma olma
avantajını kullanan özel firmanın her geçen gün sistemin satış şartlarında
zorluklar çıkarması, kendi lehine şartlar geliştirmesi ve sektörü zorlayan
tavır sergilemesi işleri daha da çıkmaza sokuyor. GTS'de kapsam dışı olan
ihracata giden ürünlerin dahi tebliğe dahil edilip verilerin tüm detaylarıyla
sisteme girilmesinin istenmesi, kimsenin ulaşamadığı verilere kolaylıkla
ulaşmak istemesi, firmaların mahrem bilgilerinin ele geçirilmesiyle ne
amaçlanıyor? Özel bir şirket tarafından toplanan tarımsal verilerin güvenliğini
kim nasıl sağlayacak, ihracat ürünlerinin sisteme dahil edilmesinde kimin
kazancı olacak? Bu sorulara mantıklı yanıt verilmiyor.

RİSKLERİ AKTARDI

Bitki koruma ürünlerinde uygulanan, daha kolay
ve ucuz bir sistem varken gübreler için neden daha karmaşık ve pahalı bir
sistemin tercih edildiğini sorgulayan Ayhan Barut, şunları vurguladı:

'Bu sistem ile gübre reçeteleri yazılacağı
belirtiliyor. Yetersiz ve yanlış gübre kullanımı başta olmak üzere bir çok
etmenden kaynaklı ülkemiz tarımında birim alanda verim ve kalite düşüklüğü
yaşanmaktadır. Hal böyleyken her üründe çiftimize doğru reçeteyi yazmak önem
arz etmektedir. Gübre tavsiyesi yapmadan önce toprak analizi, yetiştirilecek
ürünün bitki besin maddesi istekleri, bölgenin iklim ve sulama şartları, sulama
şekilleri ve hedeflenen verim gibi bir çok veri toplanarak uzmanlar tarafından
reçete yazılmalıdır. GTS bu verileri nasıl elde edecek, neye göre reçete
yazacaktır? El yapımı patlayıcı kapmasındaki ürünlerin takibi için kurulacak
kamera sisteminin 15 bin civarında satış noktasına uygulanmasının yıllık
maliyeti 40 milyon lira civarındadır. Bu ürünleri satmayan bayi sayısı
çoğunluktayken hepsine uygulanmasının mantığı nedir? Ayrıca DNA markörün
oluşturacağı olumsuzluklar tam olarak ortaya konmuş mudur? Fazlasıyla dışa
bağımlı olan sektörde bir çok yabancı firma ülkeden yaşanan zorluklardan dolayı
çıkarsa veya son zamanlarda artan gübre ihracatımız sistem nedeniyle kaos
yaşarsa çözümü zorlaşacak sorunlar ile karşı karşıya kalacağız.'

'YERLİ DENİLEN SİSTEM ÇALINTI MI?'

Yerli ve milli olarak duyurulan GTS'nin yabancı
ve çalıntı olduğu yönünde iddiaların ortaya atıldığını aktaran Ayhan Barut,
şöyle konuştu:

'SafeTrace isimli bir firma, gübre
sektöründeki firmalara bir ihtarname göndermiştir. Bu ihtarnamede kullanılan ve
yerli olarak duyurulan sistemin kendisine ait olduğunu , bu sistemi kullanan
firmaların suç işlediğini belirtmiştir. Yerli ve milli olan sistem acaba yabancı
ve çalıntı mıdır? Tarım ve Orman Bakanlığı GTS ile ilgili hangi firmayla ve
kimle sözleşme yaptığını açıklamalıdır. İhtar çeken firma sistemin kendisine
ait olup kopyalandığı, kopyalanan sistemin ise güvenlik ve kalite kriterlerini
sağlamayacağını iddia ediyor. Acaba çalışmayan bir sisteme mi para ödüyoruz ?
Aynı firma sistemdeki makinelerin tekniğe uygun olmadığını, hayati tehlike
yaratan yangın veya patlamalara sebep olacağını, uygulamadaki makinelere el
koyma hakkı olduğunu söylüyor. Gübre sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlar,
bu durumda suç işlemeye mi teşvik edilmiş oluyorlar?'

'DAHA UCUZ VE KOLAY BİR SİSTEM
KURULABİLİR'

Terörle mücadelede herkesin üzerine düşeni
yaptığını ve yapmaya devam edeceğini, bu konuda hiçbir fedakarlıktan
kaçınmayacağını bildiren Ayhan Barut, şunları belirtti:

'Ancak terörle mücadele gibi konunun
hassasiyetinden faydalanmak isteyen varsa ona da sonuna kadar karşıyız. Tek bir
yüklenici firma tarafından yapılan bu sistem maliyetlidir ve kolay
uygulanabilir değildir. Ülke tarımına hiçbir katkısı yoktur. Ortada yerli ve
milli bir durum da yoktur. Çok daha ucuz yazılımla mevcut kullanılan sistemlere
entegre edilerek çözümler oluşturulabilir. Bu işten sadece yüklenici firma
avantaj sağlıyor. GTS adı altında daha ucuz, daha kolay uygulanabilir bir
sistem kurulabilir. Bu sağlanırsa gübre sektöründeki firmalarımız rahatlar,
maliyetler düşeceği için çiftçilerimiz en azından gübre konusunda biraz
desteklenmiş olur. Sistemde tek firmaya değil bu işi yapan başka firmaların da
devreye girmesiyle oluşacak rekabet ortamında hem gübre sektörü, hem
bakanlığımız ve üreticilerimiz kazançlı çıkar. Tarımsal üretimimize, gübre
sektörü ve üreticilerimize gereksiz yere büyük yük oluşturan bu yanlışların
artın sona ermesini, sadece bir firmanın menfaatini gözeten sistemdeki arızanın
yok edilmesini istiyoruz.'



Yükleniyor

Yükleniyor

Yükleniyor

YAZARLAR

24.1° / 11.6°