Termik santral nedir?
Ceyhan ile Yumurtalık arasında bulunan deniz kıyısında olması beklenen ‘termik santral’, gerek bölgemiz, gerekse ülkemiz açısından ne demek oluyor?
Bölgeye ne gibi yararlar sunacak?
Bölge insanlarını ne denli sevindirecek?
Bölge halkının çığlıklarının anlamı, kaygısı ne anlama geliyor?
Termik santraller konuşlandıkları bölgeye neler verip, nelerini alıyorlar?
Konuşalım…
***
Buhar gücüyle çalışan santrallerdir... ‘Enerji geri dönüşüm santrali’ olarak da adlandırılmaktadır. Yanmayla ortaya çıkan ısı enerjisinden ‘elektrik enerjisi’ üretilmesi… Suyun buhara dönüştürülmesi için kazan ya da buhar sürecinde gerçekleştirilen yanma, yüksek basınç altında, yüksek sıcaklıkta ısıtılır. Türbinin yüksek basınçlı bölümüne ulaşan buhar, orta-alçak bölümlerde genişletilerek ‘mekanik enerjiye’ dönüştürülür.
Termik santraller, maliyet açısından bakıldığından albenisi olan bir enerji üretim biçimi. Bu santrallerin büyük bölümü suyun olduğu bölümlere kurulur. Üretilen enerjinin bir bölümü çevreye atılır. Soğutulması gerektiğinde de sudan yararlanılır.
***
Dünyanın her yerinde ‘termik santrallere’ karşı topluluklar oluşmakta.
Santrallerin yaydığı gazın tarım ürünlerine, ormanlara, suda yaşayan hayvanlara; tüm bunlardan yararlanan insanlara ne gibi olumsuzluklar yüklediği konuşuluyor.
Santrallerin çevreye yaymış olduğu kükürtdioksit, azotoksit, partikül maddeler ile ağır metal içeren maddelerin canlılara, özellikle de insanlara ulaşması sinir sistemi, anormal doğum, gelişim gibi olumsuz etki yaptığı düşüncesi bilimsel olarak ileri sürülüyor.
Termik santrali savunanlar ‘yararlarını’ sıralarken şunları söylüyor: ucuz enerji üretiliyor, kömürün taşınacağı her alana kurulabiliyor, su baharıyla sınırsız enerji üretilmesi sağlanıyor, ayrıca üretimi kolay olmakla birlikte ucuz!
Çevreye verilen zarar, bölgede yaşayan insanlarda bıraktığı olumsuz izler, yağan yağmurun toprak yapısını bozması, yer altı sularının kirlenmesi, yeşillerin kurumaya bırakılması termik santral savunucularını pek ilgilendirmiyor gibi…
***
Yumurtalık’ta, Çinli Şengay Elektrik Şti ile CPI Enginering Co. Ltd. firmasının yapacağı santral bölge halkının tepkisi ile karşılaşınca, Çinli firma yetkilisi bir açıklama yapma gereği duyuyor.
Diyor ki: ‘Santral Yumurtalık bölgesinin tarihine, doğal güzelliklerine zarar vermeden, en son teknoloji ile yapılacak. Sağlam, güvenli, verimli, çevre dostu olacak.’
Aklı başında, bir de bölgenin içinde olan birine bunları anlatmak, ya da inandırmaya çalışmak olası mı?
Çinli firma, kendi ülkesinde yaygınca kullanılan, son on-onbeş yılda yerleşim yerlerine yakın olan santrallerin rüzgarın yaydığı toz kütlesinden nasıl zararlar gördüğünü unutmuş olmalı. Bununla birlikte zehirli küllerin canlıların ölümlerine, sağlıksız ortamlarda yaşamlarını sürdürenlerin hastalıklarla karşı karşıya kalmalarına neden oldukları gizlenmiyor bile…
Bizde, Çinli de bildiklerinin dışında konuşuyor!
***
Geçtiğimiz günlerde, termik santrale tepki gösteren bölge halkı bir araya gelerek ,içinde bulundukları koşulları, sorunları, acıları, kaygıları, beklentileri yüksek sesle söylemeyi yeğlediler.
Dediler ki: Bölgemizde termik santral istemiyoruz!
Dediler ki: İkiyüz işçi alacaklar doğamızı katledecekler!
Dediler ki: Yakın akrabalarımızı kanserden kaybettik!
Dediler ki: Tarım bitti, balıkçılık kan ağlıyor!
Dediler ki: Zeytin ağaçlarının yaprakları kurudu!
***
Şunu belirtmekte yarar var:
Bölgede şimdilik işleyen bir santral var; kaygı bu!
Ancak süreci devam eden onbir santral projesinin daha olduğu, bunların ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporları hazırlandığı söyleniyor!
Sözümona, bölge halkının bugünkü kaygısının onbir kat daha artacağı…
Termik santral mi, çevre mi, insan mı, sağlık mı…
Bunları konuşalım…
