Geçtiğimiz günlerde birden fazla yerden maaş alan bazı siyasi ve
üst düzey bürokratlar tartışıldı. Hatta Cumhurbaşkanı İletişim Başkanı Fahrettin
Altun’un kendisi ve eşinin ikişer olmak üzere dört maaş
aldıkları kamuoyunda tartışıldı.
İktidar ve muhalefete bağlı bazı
belediyelerde de bu tür işlemlerin olduğu yazılıp çizildi. Birden fazla yerden
maaş, huzur hakkı, ikramiye ve sair adlarla ücret alanların belli miktarı aşan
ücretlerini beyannamelerinde birleştirerek beyan etmemeleri gerektiği bu
yazımızın konusu.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’nci
maddesinde ücret tanımlanmış, aynı Kanunun 103’ncü maddesinde vergi çizelgesi
(tarifesi) artan oranlılık esasına göre düzenlenmiştir.
Geçen hafta bir özel üniversitemizin tıp doktoru profesörü dostum endişeli
olarak yanıma geldi. ‘’Vergi dairesinde kendisine bir yazı
geldiğini ve çok endişe ettiğini bu nedenle kendisine bu konuda yardım etmemi’’ istedi.
Kadrolu olarak görev yaptığı Üniversiteden başka LÖSEV’e sunduğu sınırlı
sağlık hizmetlerinden dolayı elde ettiği ücreti beyan etmediğinden dolayı eksik
beyanda bulunduğu gerekçesiyle vergi idaresinden bir yazı ile uyarılmıştı.
Sevgili Hoca’mıza 23.000 TL vergi ve zam farkını internet üzerinden hesapladık.
Bir bilim adamı titizliği ile endişe duyan Hoca’mızın endişesine kaynaklık eden
düzenlemeleri açıklayalım.
Gelelim bu konularla ilgili yasal düzenleme ve uygulamalara.
Yıl içerisinde iş değiştirenler (Grup
şirketleri içinde yapılan iş değişiklikleri dahil) veya
öteden beri iki veya daha fazla işverenden ücret alanlar gelir vergisi
beyannamesi vermek zorundadırlar. Bu durumda olanlardan Maliye bilgi
istemektedir. Beyanda bulunmayanları beyana davet etmekte, beyan etmeyenlere
ise vergi ve ceza uygulamaktadır.
Birden fazla iş
verenden ücret alıp da kesinti yoluyla vergisini ödemiş, sonraki işverenden
aldıkları ücretlerin toplamı Kanunu’nda yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde
yer alan tutarı yani 2018 yılı için 34.000 TL’yi 2019 yılı için ise 40.000 TL’yi
aşmayan ve tamamı kesinti yoluyla vergilendirilen ücretliler yıllık gelir
vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir.
Ancak, birden sonraki iş
verenden alınan vergi kesintisine tabi ücretlerin toplamı 34.000
TL’yi aşması durumunda, ücretlerinin tamamı ilk iş
verenden alınan ücret de dahil olmak üzere yıllık beyannameye dahil
edilecektir. Birden fazla iş verenden ücret alınması halinde, birinci iş
verenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe
belirlenecektir.
Bilgi isteme yazısı alanların,
yazıyı gönderen vergi dairesine 15 gün içerisinde
neden beyanname vermediklerini izah etmeleri ya da beyannamelerini bağlı
bulunulan yani ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesine kağıt ortamında
veya Hazır
Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında vermeleri
gerekmektedir.
Vergi Usul Kanunu’nun 370 inci
maddesi uyarınca, kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, davet
konusu tespitle sınırlı olarak, Vergi Usul Kanunu’nun 371’nci maddesinde yer
alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamamaktadır; ancak bu uygulamada İdare,
beyannamelerin pişmanlıkla verilmesine olanak tanımaktadır.
Buna göre, vergi dairesi yazısına istinaden 15 gün içerisinde
beyannamelerini veren mükelleflere vergi farkıyla birlikte sadece pişmanlık
zammı tahakkuk ettirilecektir. Ancak tahakkuk eden tutarın 15 gün içerisinde
ödenmemesi halinde %50 oranında vergi ziyaı cezası uygulanacaktır.
Diğer taraftan, ücret geliri
dışındaki gelirleri için yıllık beyanname vermiş olan bir mükellefe eğer söz
konusu yazı tebliğ edilmişse, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gelirin
Toplanması ve Beyan” başlıklı 85 inci maddesi uyarınca,
ilgili kişinin ücret gelirlerini daha önce vermiş olduğu yıllık beyannameye
ekleyerek, düzeltme yapmak suretiyle beyan etmesi gerekmektedir.
