19. yüzyılda yaşamış. Bütün halk şairleri gibi Dadaloğlu’nun da hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz.
Osmanlının son dönemlerinde devlet, Toroslardaki göçebe halkı, yerleşik düzene dönüştürmek ister. Çünkü devlet, vergi alacak, asker alacak, bunun için nüfus sayımı yapacaktır. Göçebe nüfusu ile bunu yapmak mümkün değildir. Ayrıca asker kaçakları, eşkıya jandarma takibinden kurtulmak için göçebe nüfusun arasına karışmaktadır.
Devlet aşiretlere Çukurova’da yer gösterir. Dağlarda yaşamaya, gezgin hayata alışmış insanlar ise köylere yerleşip toprakla uğraşmaya yanaşmazlar. Ama isteyen devlettir, zor da olsa yapılacaktır.
“Kalktı göç eyledi Avşar elleri
Ağır ağır giden iller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir,” diyerek yola koyulurlar.
Avşar aşiretleri Çukurova’ya yerleştirilir ama baştanbaşa bataklıklar ve sazlıklarla dolu ovada sivrisinekten kendilerini kurtaramazlar. Üstelik, daha önceki yaylaklarına Kafkasya’dan getirilen Çerkezleryerleştirilmiştir. Yeniden dağlara çıkarlar ve asi olurlar.
“Aşağıda akça çığın ötünce,
Katar başı mayaların sökünce,
Şah'dan ferman, Türkmen ili göçünce,
Daha da hey, Osmanlıya aman mı?” diye isyanı bundandır, Dadaloğlu’nun.
Fermanın gereği yerine getirilmeyince, Sultan isyanı bastırmak için asker gönderir. Avşar ve Kozan aşiretlerinin katıldığı isyan çözülür, aşiretler yenilir. Seslenir devlete Dadaloğlu.
Dadaloğlum yarın kavga kurulur.
Öter tüfek, davlumbazlar vurulur.
Nice koç yiğitler yere serilir.
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.
Halk şairlerimiz, duygu insanlarıdır ama aynı zaman cengaver bir ruh taşırlar. Hazmedemez Dadaloğlu ve meydan okur. Ama karşında devlet vardır. Neyine güvenir ki Dadaloğlu? İşte cevabı:
Belimizde kılıcımız kirmani.
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet Vermiş fermanı.
Ferman padişahın, dağlar bizimdir.
Sazının tellerinden çıkan çığlığın yanında, top güllesinin lafı mı olur. Ferman Padişahtan gelse bile dağları teslim etmez Dadaloğlu.
VE SÜRER GİDER EGEMEN GÜÇLERLE ÖZGÜRLÜĞÜ SEVENLERİN MÜCADELESİ.
HA, BU ARADA DİLERİM EGEMEN GÜÇLER ONAY VERİR DE;
• İMAMOĞLU GENEL SEKRETERİNİ ATAMAYI BAŞARIR.
