Enflasyon, yani fiyat artış canavarı! Farklı farklı hesaplayanlar var. TÜİK başka, ENAG başka, İTO da ise daha çok TÜİK’e yakın hesaplıyor. Ümit Dikbayır da eşiyle birlikte marketleri gezerek halka daha sahici gelenini yapıyordu. Ama şimdilerde Meral Hanım’ın banka hesaplarını incelemediğini ispatlamakla meşgul! ENFLASYON NEDİR?Neyse biraz ciddi tanımlamalara bakalım.
Enflasyon nedir? Ekonomi kitapları, ekonomistler, siyasiler ne diyor.
- Bilimsel olarak; ‘’Dolaşımdaki para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan fiyatların toptan yükselişi, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreç’’ olarak tanımlanır.
Ekonomi, Hazine ve maliye konusunda uzman
Üstat Mahfi Eğilmez’e göre ise;
- ‘’Enflasyon,çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatlarının, aile bütçelerinde yer alan kullanım ağırlıklarına göre dâhil edildiği bir sepetin aylar itibarıyla değerindeki değişimle ölçülür. Bu sepete endeks denir. Endeksin genel düzeyinin sürekli olarak artmasına enflasyon denir. Bir başka tanıma göre paranın satın alma gücünün belirli bir dönemde düşmesine enflasyon denir.’’
Şeklinde tanımlıyor.
Süleyman Demirel ise bir söyleşisinde enflasyon için;
- 'Türkiye'nin birinci sorunudur enflasyon. Hakikaten bugün, enflasyon dediğiniz halk günlük yaşar, halkın birinci sorunu geçim sıkıntısıdır. Esas enflasyon devletleri yıkan bir olaydır. Milletleri içinden bozan bir olaydır. Enflasyon sadece pahalılık olayı da değildir. Ahlakı bozar, borcu olan borcunu ödemez, alacağı olan alacağını alamaz. Hırsızlıktan, soygundan, fuhuşa kadar hemen hemen bütün yolları açar. Toplumun içini bozan bir olaydır. Onun için batılılar, enflasyona bir numaralı halk düşmanı derler. Tek kollu canavar derler. Batı enflasyondan fevkalade çekinir.'
Sayın,
Cumhurbaşkanı da tam bir yıl önce;
- 12 Aralık 2022 Pazartesi günü Kabine Toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada; ‘’Herkes enflasyonda hesabını yüzde 20'lere göre yapsın.’’
Demişti.
Ama enflasyon bu
! Gazeteci,
DEM Milletvekili veya
Belediye Başkanı değil ki tutup kolundan hapse atasın.
2023 Enflasyonu,
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’
64,77 olarak
, İstanbul Ticaret Odası (İTO)
’ 74,88 olarak ve
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG)’ ise
127,21 olarak ettiler.
Hiç kimsenin artık inanmadığı
TÜİK’in açıkladığı oran bile
Cumhurbaşkanı’nın öngördüğünün
3 katından fazla,
İTO’ya göre
4 kata yakın, ENAG’a göre ise
6 buçuk katı aşmış!
ENFLASYON NİYE BU HALE GELDİ?2016 yılında enflasyon
8,53 olarak gerçekleşmiş, bu yıla kadar tek haneli olarak devam etmişti.
2017 de 11,92’ye, 2018 de 20,30’a, 2019 da 11,84. Kadar yükselmiş,
2021 Yılında hızlanmaya başlamış oran
36,08 olmuştu!
Peki nedir bu giderek tırmanmanın nedeni? Ekonominin bozulmanın ve yüksek enflasyonun nedeni sadece
Hazine ve Maliye Bakanları ile Merkez Bankası Başkan atamalarının kuralsız ve
Sayın Cumhurbaşkanı’nın abartılı politik tercihleri mi?
Bunlar da var tabi.
AKP’nin giderek içte ve dışta düştüğü moral ve motivasyon bozukluğunun tetiklediği ‘
’cepheleşme’’, ‘’dış düşman’’, ‘’yerli ve milli olanlar, olmayanlar’’ ayrımı ile bozulan ‘
’iç barış’’ ve
‘’antidemokratik uygulamalar’’ ve
‘’tek adamlığın’’ yarattığı etki ile yatırım ve finansman sağlayıcılarda
‘’güven ve istikrar’’ endişelerinin etkili olduğu hiçbir zaman gözden ırak tutulmamalıdır.
AKP’nin FETO ile olan iktidar kavgasını bütün muhaliflerine yöneltmesi,
Gezi Olayları gibi bütün Dünyada ses getiren bir doğa olayına gösterilen ‘’
demokratik tepkiyi’’ adeta
‘’kalkışma, hükümeti devirme’’ gibi göstermesi de içte ve dışta ekonominin bozulmasına etkisini hiçbir zaman anlamadı!
Yerel ve yüksek yargıyı karşı karşıya getiren, bölen, biri birilerine hasımmış gibi ortam yaratılması,
Anayasa’nın her herkesin uyması gereken yerleşik kararlarına uymamak suretiyle;
Anayasa’yı adeta eski deyimi ile;
‘’Tamamını veya bir kısmını tağyir (Başkalaştırma, bozma),
tebdil (Değiştirme) veya
ilga (Geçerliliği sonlandırmak) etmek değil midir?
Bu hükümlerle
Deniz ve arkadaşları idam edilmedi mi? Ki onların o dönemdeki
Anayasayı değil karşı olma savundukları da bilinmesine rağmen.
Anayasa Mahkemesi Kararlarına karşı olmak, hükümlerine katılmamak onları uygulamamak anlamına gelmez. Bu hukuk, yasa, anayasa tanımazlığın
Türkiye’nin ekonomik ilişkilerini, borçlanmasını etkilemediği mi zannediliyor! Saydığımız bütün ve daha niceleri ekonomimizi, demokrasimizi ve kalkınmamızı olumsuz etkilemediği mi zannediliyor?
Türkiye uluslararası kuruluşlarla ekonomik, demokratik ve ikili ilişkilerini bir düzene koymadan, yönetim ve denetim kurumlarını ahenk içinde çalıştırmadan ne enflasyonu düşürebilir ne de borç ve döviz sarmalından kurtulabilir. Sabri Arpaçsabriarpacymm@gmail.com
