Ütopya’nın yazarı. “Yobaz, bağnaz” diye eleştirenler de vardı, “aydın” diye övenler de. Yobazdı belki de.Ruhunu ve bedenini terbiye etmek için, vücudu kan içinde kalana sert kıllı bir gömlek giyer, tahta ya da kuru toprağın üstünde yatar, yastık yerine odun parçası kullanır, sabahın köründe de kalkardı.
Ölüm sebebi “Krala itaatsizlik” oldu. Ama Ütopya’nın ilk baskısı İngilizce yapılsaydı, belki de çok daha önce öldürülecekti. .
More’un öldürülmesinin üstünden485yıl geçti. Ama biz hala VIII. Henry’yi değil de Thomas More’uhatırlıyoruz. Öyleyse, karşısındaki kim olursa olsun düşüncelerinden taviz vermemek, her zaman doğruyu söylemek kral olmaktan daha onurlu.
Oxford’da hukuk okudu. Amaasıl derdi rahip olmaktı. Sonradan ülkesine hizmet etme isteği ağır bastı. 1501’de avukatlığa başladı, 1504’te de parlamentoya girdi. İngiltere’nin en yüksek makamı olan “Lord Chancellor” makamına kadar yükseldi.
Arkadaşlarından birisi Hollandalı yazar Erasmus’tu. Araları o kadar iyiydi ki, Erasmus, Deliliğe Övgü adlı eseriniMore’a adadı. Bu kitap da yazıldığı dönemde büyük cesaret isteyen bir kitaptı. Zira yazar “delilik” maskesi altında dini, kiliseyi ve devrin yöneticilerini fena halde eleştiriyordu.
More1517’de Kralın hizmetine girdi. “Şövalye” unvanına lâyık görülerek kralın kişisel danışmanı oldu. O sıralar VIII. Henry, Lordlar Kamarası’nda evliliklerine kılıf bulmayauğraşıyordu. Kardinal Wolseybu kılıfı bulamayınca, istifa ettirildi, yerine More, başkan oldu.
Önceleri,More’un düşünceleri, kralın düşünceleriyle hep paraleldi. Ama kral Protestan olunca koyu bir Katolik olanMoreKralla ters düştü. Kral durup dururken Protestan olmamıştı. Eşinden boşanıp, Anne Boleyn ile evlenmek istiyordu. Katolik inancına göre bunu yapamayacağı için Protestan olmuştu.More’dan bu ayrılığı onaylamasını istedi ama o hem bu isteği, hem de Krala bağlılık yemini etmeyi reddetti ve tüm görevlerden ayrıldı.
1533’te Anne Boleyn’in İngiltere Kraliçesi oldu ama More bu sefer taç giyme törenine katılmayı reddetti. Bunun Papaya karşı bir hareket olacağını düşünmüştü. Ve tutuklandı.
En sonunda, VIII. Henry’nin parlamentodan geçirdiği “Üstünlük Yasası”na, inançlarına ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle karşı çıktı. Böylece, kötü bir amaç uğruna haince ve şeytanca davranmak suçundan idama mahkûm edildi.
İdam hükmü kendisine bildirildiğinde gülerek,“Krala, bu berbat dünyanın acılarından beni böyle çabuk kurtarma yüceliği gösterdiği için borçlu kaldım,”dedi.
İdam günü özene bezene giyindi, sehpaya çıktı, pek de parası olmadığı halde, az sonra kafasını vücudundan ayıracak olancellada bir altın verdi. Cellat diz çökerek kendisini bağışlamasını istediğinde, onu yerden kaldırdı ve öptü.
Yargılanması sırasında, Kralı kilisenin başı olarak kabul ederse affedileceği söylendi, ama o,“Suç, düşünceyi başkalarına yaymakla olur. Oysa ben sustum sadece. Böyle sustum diye hiçbir yasa beni cezalandıramaz,”diyerek reddetti.
Kesik başı, Londra Köprüsü’ndebir ay boyunca sergilendi. Kızı, babasının başını köprü görevlilerine rüşvet vererek aldı.Kurşun bir kutu içine koydu. Birileri ihbar etti; tutuklandı ve hapsedildi. 1544’te öldüğünde babasının başıyla birlikte gömüldü.
1935’te, yani öldürülmesinden 400 yıl sonra, Papa Pius XI, More’u aziz ilan etti.
BUYURUN BAKALIM…
