Türkiye Ziraat Odaları Birliği Şemsi Bayraktar, kültüre alınması 7500 yıl öncesine dayanan, anavatanı Anadolu olan üzümün 15 bini bulan çeşidinin 1200’ünün geçmişte Anadolu’da yetişirken, günümüzde ekonomik üretimi yapılan çeşit sayısının 50’lere indiğini, çeşit sayısında büyük azalma meydana geldiğini bildirdi.
Bayraktar, Karadeniz sahilleri ve Doğu Anadolu’nun kuzey bölümleri dışında Anadolu ve Trakya’nın hemen her yerinde yetiştirilen üzümde Türkiye’nin, bağ alanlarının büyüklüğünde 5’inci, üretimde 6’ıncı sırada belirterek, “ama üzümün anavatanı Anadolu. Türkiye’nin üzümde çok daha büyük bir potansiyeli barındırdığı tartışılmaz bir gerçektir. Üzümde çeşit sayısı korunmalı, geçmişte sökülmüş bağ alanları yeniden kurulmalıdır” dedi.
Türkiye’nin 472 bin 545 hektar olan bağ alanıyla 963 bin 95 hektar bağ alanı olan İspanya’nın, 764 bin 124 hektar bağ alanı olan Fransa’nın, 725 bin 353 hektar bağ alanı olan İtalya’nın ve 596 bin 900 hektar bağ alanı olan Çin’in ardından beşinci sırayı aldığı bilgisini veren Bayraktar, dünya nüfusunun yüzde 1,1’ini barındıran Türkiye’nin dünya üzüm üretiminin yüzde 6,22’sini karşıladığını vurguladı.
Rekoltede azalma Bu sene üzüm üretimin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) birinci tahminlerine göre, geçen yıla oranla yüzde 2,4 azalmayla 4 milyon 185 bin 126 tondan 4 milyon 85 bin tona inmesinin beklendiğini belirten Bayraktar, “toplam meyve üretiminin yüzde 22,5’i üzümden oluşuyor. Manisa gibi bazı üzüm üretim bölgelerinde kışın don, ilkbaharda dolu olması, hasat zamanı da yağmur yağması rekolteyi önemli ölçüde düşürdü” dedi.
En fazla bağ alanları hangi ilde Dünyada bağcılık için en elverişli iklim kuşağında yer alan Türkiye’nin en fazla bağ alanlarının Manisa, Denizli, Kahramanmaraş , Mersin, Gaziantep, Diyarbakır, Nevşehir, Mardin, Şanlıurfa, Karaman, Kilis, Elazığ, İzmir, Adıyaman, Bursa, Konya, Çorum, Kayseri, Malatya, Isparta, Ankara, Tokat, Adana, Çanakkale, Uşak, Batman, Hatay, Yozgat, Niğde, Antalya, Tekirdağ, Sakarya, Aksaray, Burdur ve Balıkesir’de bulunduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Özellikle 1980 sonrası gerileme yaşayan bağcılık, son yıllarda modern üretim tekniklerinin uygulanması ve yatırımların artmasıyla gelişmeye başladı. 1970’li yılların başında bağ alanlarının büyüklüğü 860 bin hektardı. O tarihten bu yana bağ alanları yüzde 45 azaldı. Bu alanlar korunsaydı Türkiye bağ alanı büyüklüğünde İspanya’nın ardından dünya ikincisi olurdu.
2011 yılında üretilen üzümün yüzde 48’i sofralık, yüzde 33’ü kurutmalık, yüzde 10’u pekmez, pestil, sucuk, şıra ve yüzde 9’u da şaraplık üzümdür.
Ülkemiz nüfusu sürekli artış göstermesine rağmen kişi başına üzüm tüketimimiz artmamış, aksine azalmıştır. 1990’ların başında yaklaşık 45 kilogram olan kişi başı üzüm tüketimi günümüzde 34,8 kilograma inmiştir. Çekirdeksiz kuru üzümde ise iç tüketim toplam 20-25 bin tondur.”
FAO’nun 2011 yılı verilerine göre, dünyada üzüm üretimi ve bağ alanları şöyle:
|
|
|
2011
|
|
|
|
|
|
|
Dünya
|
|
|
2011
|
|
|
2011
|
Üretimindeki
|
|
|
Bağ
|
|
|
Üretim
|
Payı
|
|
|
Alanı
|
|
Ülkeler |
(Ton)
|
(Yüzde)
|
|
Ülkeler |
(Hektar)
|
1 |
Çin |
9.067.000
|
13,12
|
1 |
İspanya |
963.095
|
2 |
İtalya |
7.115.500
|
10,30
|
2 |
Fransa |
764.124
|
3 |
ABD |
6.756.449
|
9,78
|
3 |
İtalya |
725.353
|
4 |
Fransa |
6.588.904
|
9,54
|
4 |
Çin |
596.900
|
5 |
İspanya |
5.809.315
|
8,41
|
5 |
Türkiye |
472.545
|
6 |
Türkiye |
4.296.351
|
6,22
|
6 |
ABD |
388.539
|
7 |
Şili |
3.149.380
|
4,56
|
7 |
İran |
227.000
|
8 |
Arjantin |
2.750.000
|
3,98
|
8 |
Arjantin |
218.000
|
9 |
İran |
2.240.000
|
3,24
|
9 |
Şili |
202.000
|
10 |
Avustralya |
1.715.717
|
2,48
|
10 |
Portekiz |
179.472
|
11 |
Brezilya |
1.542.068
|
2,23
|
11 |
Romanya |
176.170
|
12 |
Mısır |
1.320.801
|
1,91
|
12 |
Avustralya |
167.422
|
13 |
Güney Afrika |
1.306.044
|
1,89
|
13 |
Moldova |
128.350
|
14 |
Almanya |
1.250.000
|
1,81
|
|
|
|
