Altı birbirine benzemez mi yoksa çok benzer mi, önce buna bir karar vermek gerekiyor. Altılı masanın, millet ittifakının “ortak mutabakat metni” yayımlandı. Suya sabuna dokunmadan sorunlara ve ideallere bol bol teğet geçildiği yönünde eleştiriler var. Bu teğet geçmelere de, ne yapsınlar, altı benzemez, ancak bu kadar mutabakat yapabilir diye anlayış gösterilmeye, mutabakat meşrulaştırılmaya çalışılıyor. Gerçekten altı yedi benzemez mi var ortada yoksa aslında çok daha benzerler mi?
Önce çok temel bir soru sormak gerekiyor: Altı benzemez mi yoksa aslında birbirine çok benzer altılı mı? Bence, MHP’yi de yanlarına alsalar yedi benzer oluşturabilirlerdi, en azından hiç de tuhaf kaçmazdı.
Altılı mutabakat aslında ne kadar benzer olduğumuzu, dahası bu benzerliğimizin de çok sığ noktalarda buluştuğunu gösteriyor. Buluşma noktası en sığ noktalarda, fakir çocuğun çıraklığa, yoksulun sosyal yardıma muhtaç bırakıldığı yerde başlıyor. Niteliksiz eğitimde başlıyor, eşitsizlik ve ayrımcılıklarda başlıyor. Duruma, geleneğe, yerleşik bozuk düzene uyarlanmada başlıyor. Aman bir sorun çıkarmayalım, mevcut yapı ve sistemi restore edelim de başlıyor. Konvensiyonalizmin ne anlama geldiğini tarihi ve yaşananları dikkate alanlar az çok bilir, sığlık konvensiyonalizmde başlıyor.
Altısı zaten benzer. Daha nicesi zaten benzer. Biraz benzemez varsa AKP sayılır. Biraz da farklı yönlerden HDP. Altı, yedi veya daha fazlasına birden en benzemez varsa, bunun başında sosyalistler gelir.
Ortada bir benzemez varsa, o da ne kadar benzemez sayılır bilemem, siyasal İslamcılık-şeriat-tarikat tayfasıdır. Bunu da Erdoğan ve AKP temsil etmektedir. Dikkat edilirse tüm blokların odak noktası AKP-Erdoğan odağında buluşan MÜTAŞERİK (müteahhit, tarikat, taşeron, şeriat şerikliği) bloka odaklanmakta gibi ama pek de öyle değil.
Yani altılı masa benzerdir, hatta MHP ile de pek bir benzemezlik bulunmamaktadır. Burada azıcık benzemezlik varsa, AKP’nin temsil ettiği tarikatçılığa sayılır ki, o da çok öne çıkmamaktadır.
Kaldı ki Babacan, Davutoğlu, Karamollaoğlu aynı cami cemaat çevresinden olduğundan “ideolojik bir benzemezlik” de yoktur.
Nasıl FETÖ ile AKP’nin, FETÖ ile masadakilerin çoğunun ideolojik anlamda pek fazla benzemezliği yoksa aynı durum genel olarak da geçerlidir. İyi Parti ideolojik olarak AKP’den, MHP’den ne kadar uzaktadır, pek değil gibi.
Dahası ılımlı İslam, kapitalizmin şeriği olduğuna göre o da benzemez sayılmaz.
Eğer, dincilik ile, siyasal İslamcılık ile çelişebilecek aydınlanma, bilim ve laiklik bile vurgulanmamışsa, ortada Millet ve Cumhur İttifakı arasında tarz dışında bir benzemezlik de kalmamaktadır.
Geriye kalan nedir?
Güçlendirilmiş parlamenter sistem, biraz daha liberal demokrasi, bunun için denge denetim sisteminin (yargının, Sayıştayın) biraz daha iyileştirilmesi, aşağı yukarı bu kadar.
Bu da yeter mi, onu bilemem, biraz da Türkiye reel politikası der geçebiliriz.
Dinciliğin, tarikatçılığın ve yolsuzluğun derecesi bir kırat düşerse veya aralarında uzlaşma biraz daha artarsa bir kazanım mıdır, onu memleket bilir. Sulh ve adalet böyle bir şeyse bu da yeter artar denebilir.
Sol literatürle “komformizm” sağlanmış olur. Zaten orta ve üst sınıflar da komfor arıyor, lümpeni için de bu kadar komfor yeter artar. Hele de konvensiyonalizme hiç dokunulmamış olur. Sonuçta “ortak mutabakat”.
İktisadi sistemde aralarında benzemezlik zaten yok. Kapitalizmin soslanmış halleri kapitalizmin sürdürümüdür. Yakın geleceğe dair de nasıl aşılacağına, hatta aşılmasına dair bir beklenti de yok ortada.
Altılı masa ile cumhur arasında arada azcık benzemezlik olacaksa bu bilim, aydınlanma, laiklik olurdu. O da mutabakatta pek yok, çok uzaktan selam verilmiş mi, o da açık değil.
HDP biraz benzemez durumda çünkü güçlendirilmiş parlamentarizmin ancak çoğulcu demokrasi ile, bunun insan hak ve hürriyetlerini artırmakla, daha güçlü bir liberal demokrasiyle olacağını savunuyor. Siyasetin daha yerelleşmesini istiyor. Aralarında sosyalist renkler de var.
Belki de en benzemezliği kadınların aktif yer alması. Bu anlamda diğerlerine pek benzemiyor.
Bir miktar federatif, konfederatif arayışlarla da benzemez durumdalar.
Sosyalizm/toplumculuk daha bütüncül olarak para pula kapitalizme karşı bir duruş. Henüz marjinal kalmaya mahkum. Bu marjinalliğinden utanıp çekinmemeli. Çok daha güçlü şekilde en azından fikriyle bile bir seçenek olduğu iddiasını sürdürmeli. Benim kanaatim şu masa o masa yerine kendi iddialarına uygun yerde devam etmeli. Eğer umut olunacaksa, ana fikir ve farklı dünya modeli ile umut olunacaktır. Ben de size benziyorum diyerek değil.
Ne kadar konvensiyona girilirse o kadar az benzemez olacaktır. Sekterlik değil ama başka dünya tahayyülünden uzaklaşılmamalı.
Erbakan, bunların hepsi batıl, ben hakkım diyordu. Bu ancak sosyalistlere yakışıyor.
