Bugün 20 Kasım 2025. Geleceğimiz ve aydınlık yarınlarımızın güvencesi olan çocuklarımıza, "Dünya Çocuk Hakları Günü'nüz kutlu olsun demeyi çok isterdim ama istatistiklere baktığımda, kelimeler boğazımda düğümleniyor adeta. Yüreğim, "Haydi söyle " diyor, fakat dilim varmıyor.
***
Bugün Dünya Çocuk Hakları Günü. Bu haklardan bihaber yüzbinlerce, milyonlarca çocuk var bu Dünya'da!
***
Adı üzerinde çocuk! Sadece bugün değil, her gün her an çocukları koruyalım, kollayalım, özgürce yaşamalarına fırsat verelim. Çünkü onlar çocuk. Hakları var.
***
Demem o ki, ey taş yürekli, acıma duygusunu ve benliğini yitirmiş, insanlıktan nasibini almamış gözü dönmüşler, çocuklara dokunmayın. Çocuklara kıymayın. Çocuklar acıyı değil sevmeyi, gülüp oynamayı, koşmayı hak ediyor. Aileler çocuklarla varlığını sürdürüyor.
***
Çocuklar bu dünyada ölmeyi değil, mutlu ve huzurlu yaşamayı hak ediyor. Onların dünyası çok renkli. O renklerin solmasının müsebbibi sizsiniz ey insan olmayı beceremeyen zavallılar!
***
Bugün 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü. O haklar dün olduğu gibi günümüzde de ihlal ediliyor, görmezden geliniyor. Dünya coğrafyasında çocuk haklarının adı var ama kendisi yok gibi. Her şey kağıt üstünde kalıyor. Uygulamaya gelince işin içinden başka işler çıkabiliyor çoğu ülkede.
***
Bilindiği üzere, 1989 yılında Birleşmiş Milletler tarafından dünya genelinde çocukların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerini gündeme taşımak amacıyla "Dünya Çocuk Hakları Günü" ilan edildi. Dün olduğu gibi bugün de savaşların, yoksulluk ve sefaletin hüküm sürdüğü coğrafyalarda en fazla çocuk ve kadınlar korunmaya muhtaç durumda.
***
Dünyada hayata kalma mücadelesi veren çocukları korumak ve koşullarını iyileştirmek amacıyla 20 Kasım 1989 tarihinde, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeyi imzaladı ve o tarihten bugüne 20 Kasım; "Dünya Çocuk Hakları Günü" olarak kutlanıyor.
***
Ne hikmetse, aradan geçen 35 yılda, çocuklar çeşitli dış etkilere karşı yeterince korunmuyor, aksine daha fazla tacize, zaman zaman da can kaybına uğruyor.
Değerli okuyucularım, takdir edersiniz ki, sadece ülkemiz çocuklarının değil, tüm Dünya çocuklarının İhmal ve istismardan korunması gerekir. Ayrıca, kötü muamele ile karşılaşmamaları lazım. Ama en fazla ezilen yine çocuklar oluyor.
- Türkiye 1990 yılında sözleşmeye imza attı -
Dünyada 20 Kasım 1989 yılında 193 ülke tarafından "Çocuk Hakları Sözleşmesi" kabul edildi. Türkiye Cumhuriyeti de 1990 yılında sözleşmeyi imzalayarak, Uluslararası alanda bağlayıcılık kazandı. Ancak atılan imzaya rağmen, ülkede çocuklar yeterince korunmadı, korunamadı, aksine tacize uğradı, ağır işlerde çalıştırıldı, işkencelere maruz kaldı hatta öldürüldü.
***
Bugünün küçükleri olan çocuklar, yarının büyükleri olacak, birçoğu ülke yönetiminde de söz ve yetki sahibi olabilecektir. Çocuklara her türlü olanakların sağlanması gerekirken, hala ailesi tarafından zorunlu eğitimden mahrum bırakılan, sokakta veya iş yerlerinde çalıştırılan çocuklar var bu ülkede.
- Çocuklar bir toplumun en değerli varlığıdır-
Bir toplumun en değerli varlığı çocuklar değil mi, o zaman devlet, çocukları neden yeterince koruyamıyor? Oysa "Bu dünya bizim değil, çocuklarımızdan ödünç aldık" gibi klişe sözler dillerden düşmüyor. Mademki, bu dünya çocuklardır o halde bırakın yaşasınlar hem de özgürce. Nitekim onlar yaşamayı herkesten daha çok hak ediyor.
***
Türkiye'de nüfusun büyük bir bölümünü çocuklar oluşturuyor. Çocukların; sosyal ve kültürel değerler dahilinde yetiştirilmesi, başta aileler olmak üzere, tüm kurumların ve herkesin öncelikli görevi olduğu bilinciyle neden hareket edilmiyor. Biraz önce ifade ettiğim gibi, bu konuda sorumluluk; öncelikle anne- baba ve öğretmenlere düşmüyor mu?
***
Toplumun her kesimine, tüm kuruluşlara ve özellikle yönetim kademesindeki uzman ve bürokratlara bu bağlamda büyük sorumluluk düşüyor.
- Çağdaş toplumlarda çocuklar sokakta su satmaz -
Unutulmamalıdır ki, çocuklarımıza yapılan yatırım, geleceğe yapılan en büyük yatırımdır. Bir toplum eğer çocuklarına yeterince sahip çıkamıyorsa, o toplumun başarı şansı yoktur.
***
Eğer bir toplum ya da ülkede, çocuklar sokakta mendil, su, hediyelik eşya satmıyorsa, dilenmiyor, ayakkabı boyamıyor, trafik ışıklarında cam silmiyor ise o toplum çağdaş toplumdur. Yasalara riayet eden toplumdur. Gelişmeye açık bir toplumdur.
***
Dünya'nın neresinde olursa olsun, çocuk işçiliğine fırsat verilmemeli. Çocuklar şiddet görmemeli, ihmal ve istismar edilmemeli, açlık ve sefaletle baş başa bırakılmamalı.
***
-Ülkemizde de durum pek iç açıcı değil-
Dünyada olduğu gibi, Türkiye'de özellikle çocuk işçiliğinin önlenmesi temel hedefiyle 2017-2023 yılları arasında "Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Ulusal Programı (2017-2023)" uygulamaya konuldu. Bu çerçevede, 2018 yılı "Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı" ilan edildi.
Çocuk işçiliğine son vermek amacıyla başlatılan seferberlik kapsamında Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) teknik ve Birleşmiş Milletler (BM) ajanslarının mali desteğiyle imzalanan bu deklarasyona 6 bakanlık ve 7 işçi ile işveren sendikası da imza attı.
***
İşçi Sağlığı ve Güvenliği (İSİG) Raporu'na göre, Türkiye'de 2024 yılında 71'i çocuk ve genç işçi olmak üzere en az bin 897 işçi hayatını kaybetti. Bu rakam her gün en az beş işçinin iş cinayetlerinde öldüğünü ortaya koyuyor.
***
Bırakın dünyayı ülkemizde çocuklar ölmesin, çeşitli sebeplerle öldürülmesin, mavi dünyaya kuş misali kanat çırpıp uçsun özgürce.
***
Ey insanlıktan nasibini almamış "mahlukatlar" sizlere sesleniyorum: Çocuklara dokunmayın, canına kıymayın, işçiliğe zorlamayın, aç ve susuz bırakmayın. çocukları yaşatın ki yaşayasınız.
***
Nitekim toplum, dünyaya çocukların gözleri ile bakabildiği sürece onlara daha yaşanabilir bir dünya emanet edebilir. Aksi taktirde çocuklar haklarını kullanmaktan yoksun kalır. Nasıl bir dünya kurmak istediklerini anlamak için çocukların gözüyle bakmak gerekir.
***
Çocuklar gelecektir. Çocuklar umuttur,
Çocuklar güvencedir. Çocuklar teminattır.
Gelin çocuklara daha güzel, daha yaşanabilir bir ülke ve dünya bırakalım. Onları geleceğe hazırlamak her bireyin görevidir çünkü.
***
Dünyada ve ülkemizde yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, dilim varmasa da, yüreğimin sesini duyarak derim ki, çocuklar, bugün senin günün. Kutlu olsun.