Yazının başlığına gelmeden önce sosyal medyada izlediğim bir videodan söz etmek istiyorum.
Görüntüler bir gezgin tarafından Japonya’da çekilmişti. Elinde kamerasıyla Japonya’nın bir şehrinin bir sokağında yürüyen gezgin, bu arada gördüklerini de anlatıyordu. Anlatırken dikkatini en fazla çeken şeyin ise sokağın temizliği olduğunu belirtip, buna çok şaşırdığını ifade ediyordu.
Görüntülerdeki hem evlerin hem dükkanların önü gerçekten de tertemizdi. Hatta anlatan kişi, sokakta çöp kutusu bile olmadığını, çünkü Japonların buna gerek duymadığını söylüyordu.
Ne kadar güzel. Gerçekten de övülmesi gereken bir durum. Ama Japonların bununla övündüğünü hiç sanmıyorum. Çünkü bu durumun onlar için sıradan bir olay olduğunu düşünüyorum.
Ancak bana göre temizlik; bu dünyada yaşayan herkes için sağlıklı yaşamak adına olmazsa olmazlardan biri olmalıdır.
Çevremizi, yaşadığımız, çalıştığımız yerleri, kullandığımız yolu, kaldırımı, parkı, toplu taşım araçlarını, evimizi temiz tutmak da elbette ki çok önemli. Bunun da ta çocuklukta edinilmiş bir alışkanlık olması gerekir.
Hem aile içinde hem de okulda çocuklara ilk öğretilmesi gerekenlerden biri de temiz olmak, temiz yaşamak, çevreyi temiz tutmak olmalıdır.
Bunun yanında benim çok önem verdiğim ve her yerde her zaman uyulması gereken bazı davranışlar da var. Mesela başlıktaki durum gibi…
Bir apartmanın kapısı, komşuları rahatsız ettiği bilindiği halde neden “güüm!” diye kapatılır sizce?
Ya da merdivenler, neden ayaklar sert bir şekilde yere vura vura inilip, çıkılır?
İnsanların başına evdeki toz, toprak, saç, kıl dolu halı, kilim neden silkelenir?
Bence bunları bilinçli olarak ya da uyarıldığı halde tekrar tekrar yapanların psikolojik sağlığını incelemek gerek.
İnsanlar kendi özel mülklerinde, kendilerine ait müstakil binalarda yaşarken daha serbest davranabilirler. Ama apartmanda yaşayan bir kişinin uyması gereken davranış kuralları vardır. Çünkü müstakil yerde insan yalnızca kendi kendine karşı sorumludur. Apartmanda ise, o binadaki herkese karşı sorumluluk taşır.
Bu sorumluluk da öncelikle ortak kullanım alanları olan bahçe, merdiven, asansör, giriş kapısı vs yerlerdir… Buraların temiz tutulması, korunması ve kullanırken başkalarının rahatsız edilmemesi gerekir. Aksi takdirde sorun çıkar. Üzülenler olur.
Bu da yine aile içinde ve okulda edinilen eğitimin yanı sıra, çevreden görülüp, örnek alınarak edinilen davranış kurallarıdır.
Apartmanlarda yaşayan hiç kimse kafasına göre takılmamalı, “ben istediğimi istediğim gibi yapar, kimseye de hesap vermem” dememeli. Çünkü yasalar önünde herkes eşittir ve hiç kimse başkalarının özgürlüğünü ihlal eden, malına zarar veren, rahatsız eden davranışlarda bulunamaz.
Bu nedenle aynı binada yaşayan kişiler, medeni bir dünyanın, çağdaş yaşam kurallarına uyması gerektiğini bilip, öyle hareket etmelidir.
Bunun için de komşularını rahatsız edici her türlü davranış ve eylemden uzak kalıp, gürültü patırtı yapmamalı, konutunda apartman yönetimi tarafından yasaklanmışsa evcil hayvan beslememeli, halısını kilimini aşağı katta oturanların başına silkelememeli, müziğin sesini sonuna kadar açmamalı, alt katlarda oturanların tepesinde tepinmemeli, merdivenleri patır patır koşarak inip çıkmamalı, asansörü kurallarına göre kullanıp, ayağıyla tuşlara basmamalı, kendi dairesinin ve apartmana ait ana kapıyı girip çıkarken güüm! diye vurup kapatmamalı.
Bu davranışlar medeni yaşamın gerekliliği olduğu kadar, aynı binada yaşayan komşulara saygı gereğidir.
Bunları iyi bilip, uygulamak, çocuklara da öğretmek gerekir. Aksi takdirde Japonya’ya gider “aaa! buralar ne kadar temizmiş, bu insanlar birbirine ne kadar saygılıymış” der, şaşırır, “biz neden böyle değiliz” der, üzülürüz.
Yani bahçeyi, sokağı temiz tutmak gerektiğini, komşuyu rahatsız etmemenin medeni bir davranış olduğunu öğrenmek için
Japonya’ya gitmeye gerek yok. Tüm bunlar, doğal olarak hepimizin içinde olması gereken şeylerdir.
