Bugün esasa ilişkin önemli bir soru ve tartışma başlığı açacağım: İnsanın yapabilme kuvvetinin, insanın yaratıcı kuvvetinin veya yeteneğinin kaynağı nedir? Potansiyel her şeyin başı ise potansiyelin başı nedir?
Bu soruya geçmeden önce niye ve yeniden bu soruya dönmek durumundayız, bunun sebebi 1 yılı aşkındır yaşadıklarımız, son 15 günde yaşadıklarımız, kısmen açılan bazı okul ve sınıflarımız dahil tüm okullarımızın yeniden kapatılmasıdır.
Salgında 3. veya 4.pik, yine ilk kapatılan okullar.
Çoğu öğretmen dostumuz dahil, çoğu akademisyen dostumuz dahil tabii ki bu şartlarda okul ve üniversitelere kilit vurulabilir, açık olmasındansa kapalı olması daha uygundur görüşünde.
Bu sorunun kökü; aslında bilgi ve eğitimin ne olduğu, vazgeçilip vazgeçilemeyeceğine dairdir.
Bu soruya bağlı olarak devamında da hangi şartlarda vazgeçilebileceği, dahası vazgeçilme yerine farklı seçeneklerle sürdürülüp sürdürülemeyeceği sorusu gelir, pandemi şartlarında eğitim nasıl olmalıdır soruları gelir.
Sorular ayrıntılarla akar gider.
Bu soruların kökeni eğitimin işlevinin ne olduğu ve bundan vazgeçilip geçilmeyeceği sorusu ile ilgilidir.
Eğitimin öncelikli üç amaç ve işlevi; 1- bilgi aktarımı, 2- bilgiye erişim ve bilgi üretimi dahil yürümeden, yüzmeden, dil, müzik, resim, tiyatro çeşitli yollarla kendisini ifade etmeden, okuma yazmadan, fizik kimyaya öğrencilerin yeteneklerini ve yaratıcılıklarını ortaya çıkarmak ve geliştirmek, 3- insana, topluma, doğaya yönelik duyarlılık kazandırmak ise bunlardan vazgeçilebilir mi?
Sözü ve soruları uzatmadan daha esasa ilişkin bir soruyla, “dinamis/potansiyel/yetenek” ile “energia/actus/eylem/gerçekleşme” arasındaki ilişkide potansiyelin/yeteneğin eylemi/gerçekleşmeyi sağladığı varsayılırsa, o halde potansiyelin/yeteneğin/kuvvetin kaynağı nedir sorusuna varılır.
Kritik önemde soru budur.
ESASA İLİŞKİN SORU: BİLGİYİ POTANSİYEL Mİ POTANSİYELİ BİLGİ Mİ SAĞLAR? EĞİTİM NE YAPAR?
Ana soruya dönersek “İnsanın yapabilme kuvvetinin, insanın yaratıcı kuvvetinin veya yeteneğinin kaynağı nedir?” Potansiyel mi ne kadar bilebileceğimizi, becerilerimizi yoksa bilgilerimiz mi potansiyelimizi, yeteneğimizi belirler?
Bu sorunun eğitimle ilgili özü şudur: Potansiyel en çok da neyle ilgilidir? Bilgi beceri duyarlılık gelişimi en çok neyle ilgilidir?
Tabii ki dönüp dolaşıp “bilgi” problemine geliyoruz.
Eğitimin temeli “bilgidir”. Peki, neden bilgidir?
Çünkü, bilgi, potansiyelin belirleyicisidir.
O halde potansiyelin, yeteneğin çok büyük kısmı doğadan değildir. Öyle olsaydı daha ilk insan örnekleri konuşabilirdi, yazabilirdi, ama öyle olmadı.
Birikmiş bilgi beceri havuzu her yeni kuşağı daha öncekinden daha yüksek bir potansiyele hazır hale getirir. Her yeni bilgi yeni ufuklar, yeni potansiyeller sağlar.
Potansiyel, yetenek, beceri yaratıcılığın, estetiğin, mimarinin, iyiliğin, güzelliğin, üretimin kaynağıdır.
Potansiyelin kaynağı bilgi ise bilgiden vazgeçilemez.
Bilginin en önemli planlı düzenli etkili aktarım ve kazanılma şekli eğitimdir.
Eğitimin yeri tek başına okul ve üniversite olmamakla beraber en önemli örgütlü düzenli etkili yeri okuldur/müzedir/üniversitedir.
O halde, okulu kapatmak bilgiyi azaltmak, bilgiyi azaltmak yetenekleri/potansiyeli/gücü/kuvveti azaltmaktır; çocukları toplumu kötürüm bırakmaktır.
Bu durum, salgından daha ağır sonuçları olan bir durumdur.
Hem okulları açık tutabilmeliyiz hem de okulun ötesinde köyü, sokağı, siteyi, apartmanı daha etkili eğitim alanları haline taşımalıyız.
Eğitimden, okuldan vazgeçilemez çünkü bilgiden, üretimden, yaşamaktan vazgeçilemez. O halde eğitimin yapılma seçenekleri, şekli şemali pandemiyle baş edecek hale getirilir.
Tüm hayat bilgi eğitim yeri ve aracı, tüm hayat okul haline getirilir.
Pandeminin aşılmasının şartı da bilgi ve okullardır, araştırma ve üniversitelerdir.
Eleştirel Pedagoji dergisinin bu sayısı pandemi ve eğitime ayrılmış bulunuyor. Uzaktan öğretimdeki kayıpları ve uzun erimli tehditleri tartışıyor. Neleri kaybettiğimizi ve nasıl yapabileceğimizle yüzleşmek zorundayız,
Öz: O halde nasıl yapılabilir diye sorulursa, bilgi potansiyelin esasıdır, bu da bilgiye bağlıdır, seçenekleri de bilgi üretir. 1-Bilgi potansiyeli belirler, 2-eğitim bilgi becerinin kazandırılması sürecidir, 3-bilgiyi-beceriyi-duyarlılığı da en iyi okullar üniversiteler kazandırmaktadır. Bilgi ve eğitim sadece okula bırakılamaz ama okul ve üniversiteler bunun en etkili yerleridir.
Pandemi de öldürür ama en çok da bilgisizlik öldürür. Bilgi ve eğitim yaşatır. Okulu savunmanın ötesinde tüm hayatı okul haline getirmemiz gerekiyor.
