Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, fiyat değişimlerinin yanı sıra yaşanan tabii afetlerin bazı ürünlerde üretim rakamlarını düşürmesinin bir neticesi olarak bitkisel üretim değerinin 2012 yılında, 2011 yılına göre yüzde 1,4 gerileyerek 88 milyar 979 milyon liradan 87 milyar 776 milyon liraya indiğini bildirdi.
Bayraktar, “meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde üretim yüzde 5,4 artarken, sebzelerde yüzde 0,4, tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 7,3 geriledi. En fazla bitkisel üretim değeri artışı tütünde yüzde 79,1 ile yaşanırken, en büyük düşüş yüzde 43,5 ile tekstilde kullanılan ham bitkilerde görüldü” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2012 yılında kilogram başına durum buğdayı fiyatının 59 kuruştan 61 kuruşa, diğer buğday fiyatının ise 58 kuruştan 60 kuruşa yükseldiğini belirtti. Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, kilogram başına mısır fiyatının 63 kuruştan 58 kuruşa, çeltik fiyatının 97 kuruştan 96 kuruşa, diğer arpa çeşidi fiyatının yüzde 15,1 artışla 48 kuruştan 56 kuruşa, yağlık ayçiçeği fiyatının ise yüzde 17 artışla 1 lira 15 kuruştan 1 lira 34 kuruşa yükseldiğini vurguladı.
Patatesin kilogram fiyatının yüzde 32,7 düşüşle 70 kuruştan 47 kuruşa indiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Nohut fiyatı yüzde 27,2 artarak 2 lira 11 kuruştan 2 lira 68 kuruşa, kuru fasulye fiyatı yüzde 16 artışla 2 lira 51 kuruştan 2 lira 91 kuruşa çıktı. Kütlü pamuk fiyatı yüzde 34,6 düşüşle 1 lira 88 kuruştan 1 lira 23 kuruşa, lif pamuk fiyatı yüzde 29 düşüşle 4 lira 19 kuruştan 2 lira 97 kuruşa indi. Kuru soğan fiyatı yüzde 38,8 düşüşle 76 kuruştan 47 kuruşa, kavun fiyatı 70 kuruştan 66 kuruşa, karpuz fiyatı 45 kuruştan 39 kuruşa, sofralık çekirdekli üzüm fiyatı 1 lira 52 kuruştan 1 lira 45 kuruşa inerken, sofralık domates fiyatı 1 lira 9 kuruştan 1 lira 11 kuruşa, salçalık domates fiyatı 44 kuruştan 48 kuruşa, sofralık çekirdeksiz üzüm fiyatı 1 lira 22 kuruştan 1 lira 34 kuruşa çıktı.
Washington portakal fiyatı yüzde 28,8 düşüşle 1 liradan 71 kuruşa, Yafa portakal fiyatı yüzde 20,4 düşüşle 93 kuruştan 74 kuruşa inerken, diğer portakal fiyatı 55 kuruştan 58 kuruşa, limon fiyatı yüzde 15,3 artışla 63 kuruştan 73 kuruşa yükseldi. Fiyatı, 1 lira 8 kuruşla 1 lira 34 kuruş arasında değişen elmada yüzde 5,7 artan Amasya hariç diğer türlerde fiyatlar yüzde 5,9 ile yüzde 15,9 arasında geriledi. Sofralık zeytinde fiyat 3 lira 12 kuruştan 3 lira 6 kuruşa inerken, yağlık zeytinde fiyat 2 lira 11 kuruştan 2 lira 18 kuruşa çıktı. Fındıkta fiyat 5 lira 38 kuruştan 5 lira 47 kuruşa, çayda 98 kuruştan 1 lira 10 kuruşa yükseldi.”
Üretim değeri 1 milyar 203 milyon lira azaldı
Bütün bunların neticesinde toplam bitkisel üretim değerinin 1 milyar 203 milyon liralık azalmayla 88 milyar 979 milyon liradan 87 milyar 776 milyon liraya indiğini vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bitkisel üretim değeri tahıllarda yüzde 1,2 gerileyerek 20 milyar 424 milyon liradan 20 milyar 171 milyon liraya, patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrularda yüzde 10,8 gerilemeyle 5 milyar 389 milyon liradan 4 milyar 806 milyon liraya, şekerpancarında yüzde 10,4 düşüşle 2 milyar 109 milyon liradan 1 milyar 890 milyon liraya, tekstilde kullanılan ham bitkilerde yüzde 43,5 düşüşle 4 milyar 883 milyon liradan 2 milyar 758 milyon liraya, toplam tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 7,3 düşüşle 35 milyar 708 milyon liradan 33 milyar 109 milyon liraya indi. Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda yer alan yağlı tohumlarda üretim değeri yüzde 15,9 artışla 2 milyar 225 milyon liradan 2 milyar 578 milyon liraya, tütünde yüzde 79,1 artışla 427 milyon liradan 765 milyon liraya çıktı.”
Sebze üretim değerinde düşüş, meyvede artış var
Bayraktar, sebzelerde üretim değerinin yüzde 0,4 düşüşle 25 milyar 540 milyon liradan 25 milyar 449 milyon liraya inerken, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde üretim değeri yüzde 5,4 artışla 27 milyar 731 milyon liradan 29 milyar 217 milyon liraya çıktığını bildirdi.
Yumru ve kök sebzelerde üretim değerinin yüzde 25,3 düşüşle 3 milyar 215 milyon liradan 2 milyar 402 milyon liraya indiğini ifade eden Bayraktar, “Meyvesi için yetiştirilen sebzelerde üretim değeri, yüzde 3 artışla 20 milyar 346 milyon liradan 20 milyar 963 milyon liraya yükseldi. Üzümde üretim değeri yüzde 6,1 düşüşle 3 milyar 694 milyon liradan 3 milyar 468 milyon liraya indi. Turunçgiller, yumuşak çekirdekliler, taş çekirdekliler ve diğer meyvelerde üretim değeri yüzde 6,7 artışla 22 milyar 548 milyon liradan 24 milyar 63 milyon liraya çıktı. Çayda da üretim değeri yüzde 14 arttı ve 1 milyar 207 milyon liradan 1 milyar 375 milyon liraya çıktı” dedi.
Patateste pazarlama, ihracat sorunu ve üretim fazlalığının, mısırda üretim artışından kaynaklanan fiyat düşüşünün üretim değerlerini azalttığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşanan kuraklık buğday ve arpada fiyat artsa da üretimin azalması nedeniyle bitkisel üretimi düşürdü. Tütünde yaşanan üretim değeri artışına, üretimdeki yükselme neden oldu. Pamukta üretim ve fiyatların düşmesi nedeniyle üretim değeri geriledi. Sebzelerde de yaşanan tabii afetlerin üretim miktarını düşürdüğünü ve üretim değerinde gerileme yaşandığını görüyoruz. Genel olarak fiyat istikrarsızlığı, tabii afetlere bağlı üretim gerilemeleri ve özellikle Ortadoğu pazarına yapılan ihracattaki sorunlar nedeniyle toplam bitkisel üretimde yüzde 1,4 gerileme yaşandı.”
