Buerger hastalığı atar ve toplardamarların sigaraya bağlı olarak tıkanması hastalığıdır. Damarlar, iltihap pıhtı ile tıkanır ve özellikle parmaklara giden kan akımı azalır, sonuç olarak parmaklarda şiddetli ağrı, iyileşmeyen yaralar ve kangren ortaya çıkar. Tam olarak neden olduğu bilinmese de, sigara bu hastalık için en büyük etken olarak kabul edilir. Buerger hastalığının belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir Medline Sorumlu Müdürü Dr. Koray Akay’a sorduk:
Tanı nasıl konulur?
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, Buerger hastalığı genellikle 20–50 yaşlarındaki erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülmektedir. Ancak tütün ürünleri özellikle sigara kullanımı kadınlarda da arttığı için, görülme sıklığı onlarda da artmaktadır. Sigara ya da tütün kullanımı bu hastalığın en önemli sebebidir. Anjiografi, doppler ultrasonografi tanı koymada yardımcı yöntemlerdir. Ayrıca hastanın yaşam şekli, şikayetleri ve fizik muayene tanı da yardımcı etkenlerdir.
Belirtileri nelerdir?
Buerger hastalığında ayak ve elde özellikle herhangi bir hareket olmadığı anlarda şiddetli ağrı ve yaralar olur. Hastaların büyük bölümünde uzun süre devam eden ayak, ellerde üşüme, soğukluk hissi ve uyuşma, deri renginde değişme gözlenir. Ağrı başlangıçta yürüme ile gelirken bir süre sonra istirahat halinde de olmaya ve topallamaya başlanır. Çoğu kez parmaklarda basit nedenlerle başlayan ve bir türlü iyileşmeyen çok ağrılı yara, iltihap veya kangren ortaya çıkabilir.
Tehlikeli sonuçları var mıdır?
Buerger hastalığının en önemli sonucu sürekli ağrı ve kangrenler nedeni ile organların kaybı ya da kesilmesidir. Ayaklardaki yaralar hastaların yüzde 70’e yakınında görülür. Hastaların dörtte birinden fazlasında bacak ya da ayak kesilmesi gerekmektedir. Bu nedenle erken teşhis çok önemlidir.
Tedavi yöntemleri nelerdir?
En önemli tedavi aşaması sigaranın kesilmesidir. Sigarayı bırakan kişilerde organ kaybı ya da kesilmesi riski düşüktür. Ancak sigara bırakılmazsa yaralar iyileşemez ya da tekrar açılır ve sonuçta birçok uzvun kesilmesi gerekebilir. Hastalar etkilenen bölgelere yumuşak masaj uygulayabilir, sıcak tutmalı, dolaşımı engelleyen dar, saran giysiler kullanmamalı, vücut uzun süre aynı pozisyonda kalmamalıdır. Tedavide kişinin değerlendirilmesi sonrasında hekim ilaç veya cerrahi yönteme karar verir. Her hastada etkinliği değişmekle beraber ağrı kesiciler ya da özel ağrı tedavi yöntemleri hastalarda rahatlama sağlayabilir. Buerger tanısı olan çok az sayıda hastada damarlar bypass cerrahisi için uygundur. Genel olarak bypass cerrahisi kısa sürede tıkanmakla beraber, açık kaldığında bacağın ya da ayağın kurtulmasına yardımcı olan en önemli tedavidir. Ayrıca, Buerger hastalığı belirtileri ile gelen bir hastada damar tıkanıklığının ayırıcı tanısının yapılması gerekir, kalpten kaynaklanmış bir pıhtıdan, damarlarda yaralanma olmadığından ve bağışıklık sisteminin hastalıklarından kaynaklanmadığından emin olunmalıdır.
