Yanıcı çatı ve cephe malzemelerinin yangın güvenliği açısından çok büyük tehlike oluşturduğuna dikkat çeken uzmanlar, “Bu malzemeler yüzünden başlayan çok sayıda yangın büyük zararlara ve kayıplara neden olmaktadır. Güvenlikte asıl olan tehlikeyi ortadan kaldırmaktır. İdeal olarak çatıların oturdukları döşemeler yatay yangın kesici niteliğinde olmalı, çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamaları da yanmaz malzemeden yapılmalıdır.” diyorlar.Üsküdar Üniversitesi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Rüştü Uçan, özellikle çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemelerden yapılması gerektiğini dikkat çekerek şu uyarılarda bulundu:
“Uzunca bir süredir fabrikaların büyük çoğunluğunun çatı kaplamasının ‘Poliüretan dolgulu alüminyum sandviç panel’ ile yapıldığı görülmektedir. Bu malzeme DIN 4102 normuna göre B2 yanıcılık sınıfındadır. Çok sayıda büyük depo ve fabrika yangınlarında bu malzeme yekpare çatı kaplaması olarak hızla yanmış ve aşağıya alev yağmuru şeklinde dökülerek yangını tüm alanlara yaymış, söndürme maddelerini de çözümsüz bırakmıştır. Bu yangın davranışında baş aktör şimdiye kadar zannedilenin aksine poliüretan dolgu değil alüminyum katmanlardır. Böylece D sınıfı metal yangını meydana gelmektedir.”
Poliüretan yerine, taşyünü dolgulu paneller kullanılmalı
Çözüm önerisi olarak “Taşyünü dolgulu galvaniz sandviç panel” kullanılmasını öneren Uçan, “Bu panel türü ISO EN 13162 standardında A1 sınıfı hiç yanmaz özelliğe sahiptir. Ülkemizde çok sayıda fabrika tarafından yerli olarak üretilmektedir. Çatı kaplamalarında maalesef yaygın olarak kullanılan ve felaket yangın davranışı gösteren ‘poliüretan dolgulu alüminyum sandviç panel’ yerine hiç yanmaz özelliğe sahip ‘taşyünü dolgulu galvaniz sandviç panel’ tercih edilmelidir.
En ideal kaplama cam
İdeal olarak cepheler de düşey dış yangın bölmeleri niteliğinde olmalı, cephe dış kaplamaları da yanmaz malzemeden yapılmalıdır. Özellikle yüksek binalarda dış cephe kaplama ve yalıtım malzemesi olarak A1 sınıfı hiç yanmaz malzemeler kullanılmalıdır. Örnek olarak A1 sınıfı hiç yanmaz bir malzeme olan cam, yangın güvenliği açısından dış cephe kaplamaları için biçilmiş kaftandır. Ayrıca beton, mermer, granit ve seramik gibi A1 sınıfı hiç yanmaz malzemeler de tercih edilebilir. Yalıtım malzemesi olarak ise taş yünü ve cam yünü gibi A1 sınıfı hiç yanmaz malzemeler tercih edilmelidir.” Diye konuştu.
Alüminyum yanıcı bir metaldir
Alüminyumun her şeyden önce yanıcı bir metal olduğu dikkate alınarak bu malzemelerin çatı ve cephe kaplamasında kullanımına son verilmesi gerektiğine dikkat çeken Kimya Mühendisi, A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Abdurrahman İnce ise şu uyarılarda bulundu:
“Dış cephe kaplama malzemesi olarak bir süredir yaygın bir şekilde kullanılan polietilen dolgulu alüminyum kompozit panel de yanıcılık sınıfı B1 olan, zor alevlenen bir malzemedir. İnce, hafif, estetik ve kolay işlenebilir olması sebebiyle bu paneller gittikçe yaygınlaşan bir trendde cephe kaplamalarında maalesef kullanılmaktadır. Cephe kaplamalarında bu malzemenin kullanılması yangın güvenliği açısından çok önemli risk oluşturmakta, yandığında dış cephe boyunca dikey olarak hızla ilerlemekte ve söndürme maddelerini de çözümsüz bırakmaktadır.
Zor alevlenici hatta zor yanıcı malzemeler; zor yanmakla birlikte bir kere yanmaya başladığında kolay söndürülememektedir. Yüksek binalarda belli bir yükseklikten sonra dışardan müdahale imkanları zaten çok kısıtlıdır. Daha yüksekler için ise imkansızdır. Ayrıca alüminyum kompozit paneller iç dolgusu ne olursa olsun dış kaplama tabakası yanıcı bir metal olan alüminyum olduğundan, yanması D sınıfı yangın oluşturmaktadır.
Alüminyum yanıcı bir metaldir. Alüminyum yangınlarında su ve sulu söndürme maddeleri kullanılamaz. Alüminyum suyla tepkimeye girerek Hidrojen gazı çıkarır. Kuru Kimyevi Tozlu, Karbondioksitli ve Halojenli söndürme maddeleriyle de zararlı tepkimeler verir ve müdahaleyi çözümsüz bırakır. Alüminyumun her şeyden önce yanıcı bir metal olduğu dikkate alınarak bu malzemelerin çatı ve cephe kaplamasında kullanımına son verilmelidir.”
