HDP Adana Milletvekili Kemal Peköz, Adana’da saya ustalığı yapan saya emekçilerinin iş bırakma eylemini TBMM gündemine taşıdı.
Peköz Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un cevaplaması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi verdi, ayrıca saya emekçilerinin sorunlarının araştırılması ve çözüm için yapılabileceklerin belirlenmesi amacıyla da Mecliste bir araştırma komisyonu kurulmasını istedi.
Adana Milletvekili Kemal Peköz, Adana’da saya (ayakkabının üst kısmı) ustalığı yapan emekçilerin 26 Kasım 2018 tarihinde %40 zam talebiyle üretimi durdurarak iş bırakma eylemine başladığını ifade etti. Peköz, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından yazılı yanıtlamasını istediği sorular şöyle:
“Saya emekçilerinin başlatmış olduğu iş bırakma eyleminden haberdar mısınız? Eylem ile ilgili emekçilerle herhangi bir görüşme yapılmış mıdır?
Türkiye’de kaç kişi saya emekçisi olarak çalışmaktadır? Bu emekçilerin yaş grubuna göre dağılımı nedir?
Türkiye’de kaç çocuk saya emekçisi olarak çalışmaktadır? Çocukların saya emekçisi olarak çalışmasını engellemek için bir çalışmanız var mıdır?
Saya emekçileri saya başına ne kadar ücret almaktadır?
Saya emekçilerinin ücret artışı, çalışma sürelerinin azaltılması, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınması, sigortalı çalışma ve diğer sosyal haklarının düzeltilmesi ile ilgili bir planlamanız var mıdır?
Saya işçilerinin meslek hastalıkları nelerdir? Bu hastalıklar ile ilgili Bakanlığınız tarafından yapılmış bir çalışma var mıdır?”
MECLİSİ ARAŞTIRMASI İSTEDİ
HDP Adana Milletvekili Kemal Peköz, Adana’da saya (ayakkabının üst kısmı) ustalığı yapan saya emekçilerinin sorunları ile ilgili Meclis Araştırması açılmasını istedi. Peköz meclis araştırılması açılması ile ilkgili gerekçesinde şu görüşe yer verdi:
“Adana’da saya (ayakkabının üst kısmı) ustalığı yapan saya emekçileri 26 Kasım 2018 tarihinde %40 zam talebiyle üretimi durdurmuş ve iş bırakma eylemine başlamıştır. Daha önce firmalarla görüştüklerini belirten sayacılar, ayakkabı firmalarının kendilerine ilettiği %10 zam önerisinin kriz koşulları nedeniyle kabul edilemez olduğunu ve grevde kararlı olduklarını belirtmişlerdir. Saya emekçileri ayrıca çalışma koşullarının çok kötü olduğunu ve sigortasız çalıştırıldıklarını da eklemişlerdir.
Ayakkabı İmalatı Çalışanları Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Mustafa Özay, son aylarda yaşanan ekonomik dalgalanmalar nedeniyle kentteki 350 saya atölyesinden 200'ünün kepenk kapattığını ve 3 bin 600 işçinin mağdur olduğunu belirtmiştir.Çift başı üretimde ayakkabı firmalarından % 40 zam talep ettiklerini söyleyen Mustafa Özay’ın açıklaması şöyledir:
'Bir sayacının haftalığı 500-600 TL arasında, aylığa vurduğunuzda asgari ücretin üzerinde gibi geliyor ama son dönemde tüm ürünlere yapılan zamlar göz önünde bulundurulduğunda insanlar günde 18 saat çalışmalarına rağmen geçinemiyorlar. Atölyelerde masrafların içinde elektrik, iplik, dükkân kirası, malzeme fiyatları da var. Sektörümüzde altyapı sağlıklı değil. Zanaatkârlarımız mesleği bırakıp başka işlere yöneliyor. 20-25 sene emek vermiş, çalışmış bir ustanın kalkıp, inşaat işinde veya tekstilde veya tarımda ne işi var? Yüzde 40 zam talebimiz çift başı kazananlar içindir. Dikim çift başına fiyatlarımız 3 TL ile 6 TL arasında. Sanayide çalışanlar için de yüzde 30 zam istiyoruz. Burada mesele saya dikimi. Atölyenin kalfası yoksa
sayacısı yoksa ayakkabı sektöründe en ufak bir boşluk olsun o ayakkabı yürümez. Asıl emek sayacılıkta var. Bizim işimiz tekstil, tişört, gömlek, inşaat gibi değil. Bizim işimiz burada sanat. İş tıraşlanır, kıvrılır, bali-ilaç kokusu var, dar ve kapalı yerde çalışılıyor. Geçen bir arkadaşımız hastaneye gitti. Ciğerleri bali dolmuş. 'Bali mi kullanıyorsun?' diye sordular arkadaşımıza. 200 saya atölyesi kepenk kapattı son süreçte. Adana'da 6 bin saya işçisi var. 3 bin 600'ü mağdur oldu. Bunlarla firmalar da etkileniyor. Bir firma ham maddesine fark koyuyorsa işçiliğe de koymalı. Günde ortalama 100-150 kişi beni arıyor. Keşke elimden gelse de daha fazlasını yapabilsem. Zam talebimiz kabul görmezse yasal bütün haklarımızı sonuna kadar kullanacağız.'
Saya emekçilerinin devam eden eyleminin, emekçilerin lehine sonuçlandırılması için saya emekçilerinin sorunlarının araştırılması ve çözüm için yapılabileceklerin belirlenmesi elzemdir. Bu amaçla bir meclis araştırma komisyonu kurulmasını talep ederiz.”
