GENÇ GİRİŞİMCİLERE VERGİ VE SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ YAPILIYOR

Yeni iş kuran gençlerin işe başladıkları yılından itibaren üç yıl boyunca elde ettikleri kazançlarının bir kısmından gelir vergisi alınmamaktadır. Bu amaçla genç girişimciler vergi ve sigorta yönünden teşvik edilmektedir. Teşvikin miktarı az da olsa yeni işe başlayan genç esnaf, serbest meslek erbabı; avukat, mühendis ve serbest muhasebeci ve mali müşavirler için ilk işe başlamada bir morel desteği olmaktadır.

DÜZENLEME UYGULAMASI

Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesi 6663 sayılı Kanunun 1’inci maddesiyle; başlığı ile birlikte yeniden düzenlenerek 10/2/2016 tarihinde yürürlüğe girdi. Konuyu teknik kanun düzenlemesi ile değil de basit ve anlaşılır hale getirmek için uygulaması üzerinde hareket ederek anlatmaya çalışacağım.

Yasal düzenlemede ticari, zirai ve mesleki kazanç sahipleri yararlanmaktadır. Yani, kira geliri, faiz ve benzeri menkul kıymet geliri, ücret ve sair kazanç ve irat elde edenler bu istisnadan yararlanmamaktadır. Ayrıca, bu faaliyetlerinden dolayı bir yıl boyunca ödemeleri gereken sigorta primleri de Hazine tarafından karşılanmaktadır.

Bu istisnadan yararlanmak için; işe başlama bildiriminin Vergi Usul Kanunu’na göre süresi içinde bildirilmiş olması gerekir.
Kendi işinde bilfiil çalışılması yani eylemli olarak işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekir. Ama, çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.
Faaliyet, adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılıyor ise tüm ortakların işe başlama tarihi itibariyle istisnadan yararlanma koşullarını taşımaları gerekmektedir.
İstisnadan yararlanacak olan genç girişimcilerin 29 yaşını doldurmamış olmaları gerekir.
Ticari, zirai veya mesleki kazancın eş veya 3’ncü dereceye kadar kan ve kayın akrabalarından devralmamış olması gerekir. Ancak ölüm nedeniyle devralınmış işletme kazançları bu istisnadan yararlanacaktır.
Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması halinde istisnadan yararlanılacaktır.
İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hallerinde bile bu kazançlar için yıllık beyanname verilecektir.
Bu istisnandan yararlananların Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’ncü maddesi uyarınca kesinti suretiyle ödenecek vergiye kapsamı yoktur. Yanı vergi kesintisi yapılacak bir işlem var ise bu kesinti yapılacaktır. İstisna kesintiye engel değildir.
YARARLANILACAK İSTİSNA TUTARI
İstisna, her vergilendirme döneminde yıllık 75.000 Türk lirası olarak uygulanacaktır. Bir vergilendirme döneminde istisna tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda istisnadan yararlanılmayan tutar ertesi yıla devredilmez.
Örnek olarak; 25.10.2021 tarihinde avukat olarak işe başlayan ve istisnadan yararlanma şartlarının tamamını taşıyan (A) kişisi 25.10.2021-31.12.2021 tarihleri arasında elde ettiği ticari kazancı 50.000 TL’dir. Avukat (A)'nın, 2021 yılında yararlanabileceği istisna tutarı 50.000 Türk lirası olup kalan tutar olan 25.000 TL ertesi yıla devredilemeyecektir.
Kanun 2016 yılından yürürlüğe girdiğinde uygulanmakta olan 75.000 TL parasal değer artırılmayarak sabit bırakılmıştır. Böylece istisnanın uygulama alanı küçülerek devam etmektedir. Vergi Kanunlarındaki parasal değerlerin yeniden değerleme katsayısı ile güncellemesi bu istisna için ta baştan beri düşünülmemiştir.
GENÇ GİRİŞİMCİLERE SAĞLANAN SİGORTA TEŞVİKİ
Genç girişimcilere sigorta teşviki de yapılmaktadır. Yararlanma koşulları Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda açıklanan düzenlemelerinin aynısıdır. Farklı olarak teşvik priminde yararlanmak için 01.06.2018 tarihi itibariyle ilk defa vergi mükellefi olması ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/1-b maddesi kapsamında sigortalı sayılan gerçek kişilerden olması gerekmektedir.

Düzenlemeye göre; 4/1-b maddesi kapsamında ilk defa vergi mükellefi olarak sigortalı sayılan gerçek kişilerin primleri, tescil tarihinden itibaren bir yıl süre ile aynı Kanununun 82’nci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden Hazinece karşılanmaktadır.
SİGORTA TEŞVİKİ İÇİN BAŞVURU NEREYE YAPILACAKTIR
Sigorta primi teşvikinden yararlanmak için sigortalı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesi kapsamında bağlı bulunduğu vergi dairesinden temin edecekleri ‘’Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası’’ belgesi ile bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerince yapılacaktır.
Konu ile ilgili geniş bilgi edinmek isteyenler 05.05.2016 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan 292 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 19.07.2018 tarih ve 2018/28 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Genelgesine bakabilirler.
Sabri Arpaç
sabriarpacymm@gmail.com