Prof. Dr. Tayfun Uzbay: “Kronik hastalıkları olanlar grip aşısı
yaptırmalı”
Hastalıklardan
korunmanın hastalığa yakalanıp tedavi olmaktan çok daha güvenli ve ekonomik
olduğunu belirten Prof. Dr. Tayfun Uzbay, aşılamanın önemine işaret ediyor.
Özellikle kronik hastalıkları olan ve 65 yaşın üzerinde olan kişilerin her yıl
mevsimsel grip aşısını ve pnömoni aşısını yaptırmaları gerektiğini kaydeden
Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Bu kişiler için sadece Covid-19 değil, bu aileden
gelen diğer grip virüsleri de ciddi risk taşır” uyarısında bulundu.
Her
yıl Nisan ayının son haftası Dünya Aşı Haftası olarak kutlanıyor. Bu özel
haftada aşının ve aşılamanın önemine dikkat çekilmesi hedefleniyor.
Üsküdar
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Başkanı ve Rektör
Danışmanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay, aşının insanları hastalıklardan koruduğunu,
bu nedenle aşının güvenilir bir korunma aracı olduğunu vurguladı.
Aşı
virüsler üzerinde oldukça etkili
Prof.
Dr. Tayfun Uzbay, lokal ve küresel hastalıklar üzerinde aşının etkisine işaret
ederek şunları söyledi:
“Aşıların en etkili olduğu alan bakteri ve virüsler gibi
mikroorganizmaların neden olduklarıdır. Bunlar bazen lokal veya küresel
salgınlara da neden olurlar. Ya da salgına dönüşmese de tüm dünyada yaygın
ölümlere neden olurlar. Aşı salgınların önlenmesi veya var olan bir salgının
bitirilmesi için en etkili yoldur. Hastalıklar ve salgınların aşılama yolu ile
önlenmesi, hem sağlığın korunması hem de ekonomik kaynakların hastalık tedavisi
ve bakım hizmetlerine harcanması yerine sistemin iyileştirilmesi ve refahın
artırılmasına katkı vermesine yardımcı olur. Çiçek, İspanyol gribi ve kızamık
gibi salgınlar dünyada önemli can kayıplarının yanı sıra ekonomik zorlanmalara
da yol açmıştır. Aşılar sayesinde bu gün bu hastalıkları konuşmuyoruz bile.”
Kronik
hastalığı olanlar grip aşısı olmalı
Küresel
salgına neden olan Covid-19’un bir aşısının henüz bulunmadığını söyleyen Prof.
Dr. Tayfun Uzbay, “Covid-19 aşısı için umut verici çalışmalar devam ediyor.
Mevcut grip aşıları koronavirüsten korumaz. Özellikle kronik hastalıkları olan
ve 65 yaşın üzerinde olan kişilerin her yıl mevsimsel grip aşısını ve pnömoni
aşısını yaptırmaları gerekir. Bu kişiler için sadece Covid-19 değil, bu aileden
gelen diğer grip virüsleri de ciddi risk taşır” uyarısında bulundu.
Aşılar
vücudu virüslere karşı hazırlıyor
Verem
aşısı ve kızamık aşısı gibi aşıların immün sistemi daha hazırlıklı yaptığı ve
bu tür salgınlarda koruyucu olabileceği konusunun tartışıldığını belirten Prof.
Dr. Tayfun Uzbay, “Bu konuda henüz kesin bir kanıt yok. Daha önceden
yaptırılmış olan bu tür güçlü koruyucu özelliği olan aşıların vücudun immün
sistemini daha hazırlıklı hale getirdiği bir gerçek. Pandemi süreci öncesinde
düzenli aşılarını yaptırmış kişilerin immün sistemlerinin daha dirençli olacağı
akla yatkın.Verem aşısının yoğun kullanıldığı bölgelerde ölümlerin daha düşük
olduğuna dair bazı veriler var ancak bunların da teyide ihtiyacı var. Pandemi
sona erdiğinde geriye dönük olarak tüm veriler değerlendirilecek. O zaman belki
bu konuda daha kesin bir şeyler söyleyebiliriz” dedi.
Covid-19
aşısı hızla geliştirilmeli
Aşı
geliştirmede ilk basamağın öncelikle hastalık etkenini iyi tanımak, ikinci
aşamada ise onu izole etmek olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “İlk iki
basamak geçildi. Yani düşmanı iyi tanıyoruz ve izole etmeyi başardık. Virüsü
izole eden ülkeler arasında Türkiye de var. Sonraki aşamalar hücre, hayvan ve
insan çalışmaları gibi çeşitli basamaklar içeriyor. Bu basamakların her birinin
de belli süreler alan çalışma paketleri var. İyi teknolojiye ve alt yapıya
sahip, iyi bir ekip ile bu süreç 1,5 ila 2 yıllık bir zaman alır. Ancak
Covid-19 bir pandemi. Yani küresel bir salgın. Bir an önce bitirilmesi
gerekiyor. Aksi takdirde ölümlerin çok daha fazla olması ve salgın sonrası
dünyanın ciddi bir ekonomik kriz yaşaması kaçınılmaz. Bu nedenle, sürenin
kısaltılması adına bazı basamaklar daha hızlı geçilebilir” dedi.
Erken
Covid-19 aşısı riskleri barındırıyor
Prof.
Dr. Tayfun Uzbay, laboratuvarlar arası bilgi paylaşımı ve ortak çalışma yapma
arzusunun yüksek olduğunu ifade etti ve sözlerine şöyle devam etti: “Bu da
sürenin kısaltılması için iyi bir itici güç. Aşının ortaya çıkma süreci belki
daha da kısalabilir. Örneğin yaklaşık 6 ayda yani Eylül Ekim gibi bir aşı
kullanıma sunulabilir. Erken aşıda iki riski göze almak zorunda kalabiliriz.
Birincisi bazı kademeler hızlı geçildiği için uygulama esnasında bazı yan
etkiler can sıkıcı olabilir veya aşıyı kullanmamayı gerektirebilir. İkincisi de
yeterli derecede yüksek oranda bir koruma sağlamayabilir. Aşı piyasaya
sunulmadan önce yetkili birimler bu iki risk çerçevesinde ciddi
değerlendirmeler yapacaktır. Pandemi hızını kesmez ise bu iki risk göze
alınarak uygulamaya geçilebilir. Pandemi izolasyon, hijyen ve başka tedaviler
ile kontrol altına alınırsa etkili bir aşı için gerekli süre sonuna kadar
kullanılır diye düşünüyorum.”
