KURU DEREDE SUYA GİTMEK

İsmail Güneş, Posta Gazetesi GAP ekinde yukarıdaki başlıklı yazıyı
14 Haziran 2014 tarihinde yazıyı kaleme aldı. Tam 2 yıl 7 ay önce yazılan o yazı:

Adanalılar Şahmeran efsanesine atıfta bulunarak “Misis yılana, Ceyhan Yel’le, Adana Sel’le gidecektir” derler. Bu sözü ne zaman unutmaya kalksak bir sel felaketi yaşanır. Kuruköprü’de köprü görmeyenler bu ismin nerden geldiğine bakınca yıllar boyunca Seyhan Irmağının taşması ve sel suları altında kalması esnasında buranın sular altında kaldığını anlatır. Sel suları şehrin içinden geçmemeye başlayınca köprünün altının kuru kalmasıyla “Kuruköprü”adını alır. Şimdilerde ise betona kurban edilen şehrin Sarıçam gölü, Turgut Özal Göleti, Hayal Park İç Denizi gibi yeni göl, gölet ve havzaları var. Adananın güzel bir sözünde olduğu gibi “kuru derede sele gittik”.
**
Seyhan Baraj 1956’da hizmete açılırken yıllar sonra Demirel her Adana’ya geldiğinde meydanlarda insanlara Adana’daki sel korkusunu anlatır, insanların sel korkusuyla ağaçlara çıktığından bahsederdi. Ardından 1997’de Çatalan barajı hizmete girdi. Sel korkusu yavaş yavaş unutulmaya başladı. Ancak bu kez vicdan ve akıl sahibi herhangi bir insanoğluna kendi ellerinle yeniden sıfırdan yeni bir kent oluştur denildiğinde başaramayacağı bir kentsel enkaz inşasını başardık. Kuzey Adana adeta beton bloklarıyla doğanın her gözyaşı döktüğünde suyun akacak yol bulamadığı, toprakla, yeşille, ağaçla, ormanla buluşamadığı bir harabe baraja dönüştü. En kötüsü ise burada yaşayanlar kendilerinin güvenli, güzel, çağdaş bir yerde yaşadıklarını sanıyorlardı ve sanmaya da devam ediyorlar.

**
Sadece son 10 yıla bir göz attım. Ne kadar çok sel haberi çıkmış. Bakın gazeteler neler yazmış.
17 Temmuz 2005 : “Adana'da etkili olan sağanak yağış nedeniyle vatandaşlar zor anlar yaşadı. Çok sayıda ev ve işyeri sular altında kaldı.”
25 Temmuz 2007: “Adana’da sel nedeniyle vatandaşlar evlerine gidemedi. Belediye, evine ulaşamayan vatandaşa kepçe desteği ile ulaşım imkânı sağladı”
15 Ağustos 2007:“Metro çalışmasının yapıldığı Cumhuriyet Caddesi altındaki ASKİ'ye ait Çatalan içme suyu borusu, basınç yüzünden patladı.”
12 Mayıs 2008:“Karataş’ı sel götürdü”
15 Temmuz 2009:“Adana sel.Demir yolu köprüsü sel altında kaldı.”
11. Eylül 2009: Belediye Başkanı Aytaç Durak basına demeç vermiş. 'Adana, güçlü altyapısıyla sel felaketlerine her zaman hazırlıklıdır'', 'imarcı başkan sloganıyla ilk göreve geldiğim zaman öncelikle Adanakanalizasyon sorununu çözdüm. Daha sonra her yağmurda taşan ve selleri.”
7 Nis 2010:“Adana'da aniden başlayan şiddetli yağış nedeniyle bazı caddeler ile evlerin giriş katlarını su bastı. Adana’yı sel bastı demiryolu köprüsü yeni haliyle sular altında.”
29 Ara 2010 “Adana'yı bir kez daha sel vurdu. Adana dün yine sele teslim oldu. Demiryolu Köprüsü yine sular altında”
11 Nis 2011:“Akşam saatlerinde başlayan ve gece boyu devam eden sağanak yağış sonucu ev iş yerlerini su bastı”.
5 Aralık 2011:“Adana yine sel suları altında”.
4 May 2012 : “Adana'da 2 gündür devam eden yağmur nedeniyle ev ve işyerlerini su bastı, yollar adeta nehre döndü”, “Adana sel oldu aktı.” Demiryolu köprüsü yine sular altındayken hemen köprü üzerinde “ Ortak Akıl Ortak Başarı” pankartı yer alıyordu.
10 Kas 2012: “Adana'da yağan şiddetli yağmur sele dönüştü”
20 Ara 2012: “Adana sele teslim, Adana'yı sel aldı”
11 Mayıs 2013: ”Adana'yı sel götürdü.”
30 Mayıs 2013: Çukurova Gazeteciler Cemiyeti'nin (ÇGC) düzenlediği basın yarışmasının ödülleri törenle sahiplerine dağıtıldı. Haber fotoğrafı dalında Doğan Haber Ajansından Murat Kibritoğlu Adana'da sel felaketi adlı fotoğrafı ile ödül kazandı.
25 Haz 2013: “Adana'yı sel bastı”
17 Eylül 2013: “Adana'yı Sel Aldı! Adana'da yaklaşık 30 dakika yağan yağmur yollarda su birikintilerine sebep olurken, bazı araçlar bozularak yolda kaldı”.
18 Ekim 2013: “Adana’dasabah saatlerinde başlayan şiddetli sağanak yağış sel baskınlarına neden oldu.”

Nihayet geçen hafta: “Adana'da sel suları yarım metre yükseldi “, “Adana Sele teslim”, “Adana'yı bir kez daha sel vurdu”,“Adana'da sel olunca, yanlış ima rortaya Çıktı.” Neredeyse sel ile ilgili kullanılmayan manşet kalmamışken neyse ki Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar bir yerel kanalda canlı yayını terk ederek sorunu çözemese de manşet sıkıntısına son verdi. “Adana'da Sel Felaketi, Yağışı Gören Başkan Yayını Terk Etti” .
Demiryolu köprüsü her zamanki gibi direnişini sürdürüyordu. Kaç belediye başkanı, kaç ASKİ Genel Müdürü, yanı başındaki binada kaç Vali eskitmişti ama inadından vazgeçmemişti. Son selde yine eylemine devam ederken bu sefer üstündeki pankartta “ Unutma önemli olan Candır” yazıyordu.
**
Tarihinde 6 büyük sel felaketi yaşayan bir şehrin 1845’de yaşadığı büyük sel felaketinden bu yana bu sorunu çözememiş olması ne ile açıklanabilir? Geçmişte daha çok altyapısı kötü mahallelerde görülen su baskınları, caddelere, sokaklara, apartmanların katlarına kadar sıçradı. Daha birkaç ay öncesi asfaltlanan Turgut Özal bulvarında yol çökerken orta çıkan manzara kalın bir kâğıt gibi standart dışı asfalttı. 80’li yıllarla beraber Adana’nın Kuzeyinde yeni Adana inşa edilmesine rağmen aynı hataların yapılması bir kader olamaz. Milyonlarca lira rantın döndüğü bu bölgelerin aşırı yağışlar karşısındaki acizliği aslında toplumsal acizliğimizin bir yansımasıdır. Adeta gözü dönmüşçesine yapılan arsa ve arazi yağması, yoğun betona dayalı yapılaşma, neredeyse boş her alana dikilen beton bloklar betona tapanların yarattığı kentsel bir enkazla karşı karşıya kalmamıza neden oldu.

Suçlu aramak yerine acaba yönetenler içinde suçsuz var mı diye sormak daha doğru olacaktır.

Rakamlara bakarsak büyük olasılıkla bir yıl içinde 2 veya 3 kez daha benzer manzarayı yaşayacağız. Kuru derede sele gitmemeye çalışın.
Yeni sele kadar sağlıcakla kalın.
(Fotoğraflar: Vural Köse'ye aittir)