12.000 kişi sis yüzünden ölebilir mi? Ölür. Öldü.
Yıl 1952… Londra… Literatüre The Killer
Fog (Öldüren Sis) adıyla geçen bir felaketi yaşadı. 2 hafta içinde 4 bin kişi
hayatını kaybetti.
O tarihlerde havanın fosil yakıtlardan
dolayı kirlenebileceği kimsenin aklına gelmemişti. Halk her zamankinden fazla
miktarda odun ve kömür yaktı. Yine aynı yıl elektrikli tramvay kaldırıldı ve
yerine kurşunlu benzinle çalışan binlerce otobüsler geldi
Bu otobüsler bugün kullanılan
otobüslerden yüzlerce hatta binlerce kat daha zararlı olan kurşunlu benzin
kullanıyordu İnsanlar kurşunun zararlı
olduğunu ancak 63 yıl sonra keşfedebildi. Kurşunlu benzinin piyasaya sürüldüğü
Şubat 1923’den bu yana satıcı firmalar kurşunun zararlı olduğunu bir türlü
kabul etmediler. Kurşunun ABD’de tamamen yasaklanması 1986 yılını bulacaktı.
Ardından 2000 yılında, yani tam 77 yıl sonra bazı Avrupa devletlerinde tamamen yasaklandı.
Öldüren Sis,hava akımının azlığı nedeniyle Aralığın ilk haftası, Londra semalarının üzerini kaplamaya başladı ve bir haftadan fazla kaldı. Yüksek ozon seviyesi kalp atışlarında düzensizliklere sebep oldu. İnsanlar solunum yetmezliği sebebiyle hastanelere akın ettiler ve ilk gün 135 kişi öldü. 6 Aralık Cumartesi günü, sisin ikinci gününde, 500 kişi daha hayatını kaybetti. Yollar terk edilmiş arabalarla dolup taştı. Ambulanslar hareket edemez hale geldi. Binlerce Londralı, hastanelere üşüştü. 7 Aralık’ta görüş mesafesi bir adım ötesini geçmiyordu. Daha sonraki günler ölü sayısı 200’ün altına hiç düşmedi.
İngiliz hükûmeti başlangıçta ölümlerin kirlilik yüzünden meydana geldiğini kabul etmek istemedi; ancak halkın baskısı ve bilimsel delillerin ortaya çıkması sonucu hava kirliliği konusunda ciddi önlemler almak zorunda kaldı.
İnsanlar ancak bu olaydan sonra hava
kirliliğine bakış açısını değiştirdi. İnsanların sanayi devriminin yan
etkilerini daha net ve korkunç bir biçimde görmeye başladılar. Küresel hava
kirliliği ve küresel ısınma ile ilgili makaleler yayınlandı, zirveler
düzenlendi.
BASİRETLİ HÜKUMETLER İNSAN ODAKLIDIR,
VATANDAŞIN SAĞLIĞINI ÖNEMSER.
UZUN VADELİ DÜŞÜNEREK, TEDBİRLER ALIR,
İNSAN SAĞLIĞINA YATIRIM YAPAR.