Emile Zola, 13 Ocak 1898 tarihinde Fransa Cumhurbaşkanı Felix Faure’ya bir açık mektup yazar. Mektubun başlığı, “İtham Ediyorum.” Mektup L’aurore Gazetesi’nde tam sayfa yayımlanır ve gazete birkaç saat içinde tükenir.
Mektup zamanla insanlık tarihinin ötesine geçer çünkü içeriğinin yanında, insan olmanın sorumluluğunu yansıtan bir eylemdir. Zola bu hareketiyle yalnızca çağının ve içinde yaşadığı toplumun sorunlarını ele alan büyük bir romancı değil, aynı zamanda gerçek bir aydın olduğunu da gösterir. “Gerçeği söyleyeceğim. Yoksa gecelerim orada, işkencelerin en korkuncu içinde, işlemediği bir suçun cezasını çekmekte olan suçsuzun hayaletiyle dolup taşacak,” diye yazar. Bu sözler, kitaplarının yakılmasından, vatan hainliği ile suçlanmasından, katledilmesine kadar uzanan sürecin başlangıcı olur.
Zaman, Avrupa’da faşist karanlığın provasının yapıldığı günlerdir. İnsanları birbirine düşürecek, iç savaş çıkaracak bir bahaneye ihtiyaç vardır. Gizli servis klasik ve basit bir planla işi halleder. Savaş boyunca Fransa hükümetine ait çeşitli belgelerin Almanya’ya kaçırıldığı iddiası ortaya atılır ve suçlu da belirlenmiştir: Yüzbaşı Dreyfus. Tesadüfe bakın ki, Dreyfus bir Yahudi’dir. Yani, bir taşla birkaç kuş öldürmek mümkündür. Fransa’da gereken kaos yaratılmıştır. Hiçbir delil olmaksızın gerçekleşen yargılamalar Yahudi karşıtı gösterilere dönüştürülür. Kaosu güçlendirmek, için Dreyfus suçsuz yere hüküm giyer ve ömür boyu hapse mahkum edilir.
Bu ırkçı yükselişe karşı sesini yükselten bir ikinci cephe oluşur. Fransa, iki cepheye bölünmüştür artık. Karşıt cephede olmak, ve “Yahudilere ölüm,” diye bağırmak kolay değildir. Ama aydın geçinen pek çok kişi de suya sabuna dokunmadan, “tarafsız kalmayı” ve yaşananları görmemeyi tercih eder. İşte, dönemin en saygın yazarlarından, Germinal romanıyla işçi sınıfının acılarını anlatan Emile Zola’nın ortaya çıktığı an bu andır. .
Zola, aslında kendi dünyasında sessizce yaşamayı seven bir insandır ama Dreyfus davası onu derinden etkiler. Kaybedebileceği bir sürü şeyi göze alarak bu gericilik, ırkçılık karşıtı mücadeleye, gözünü kırpmadan atılır. Hem de en güçlü silahıyla: Kalemiyle.
“İtham ediyorum,” diye yazar Krala ama bununla yetinmez. “Gençliğe Mektup” la gençleri, “Fransa’ya Mektup” la Fransız halkını uyarır, uyandırır. Bu yazılar Zola’nın devlet destekli faşist çetelerin hedef tahtasına çakılması için yeterlidir. Ama Zola yola çıkarken başına gelecekleri bilmektedir. Eşine de, “Bana ne deyip, susmayı alçaklık buluyordum. Bundan böyle başıma gelebilecek şeyler hiç umurumda değil. Yeterince güçlüyüm ve bu haksızlığa meydan okuyorum,” diye yazar.
Zola, Dreyfus davası üzerine yazdığı yazıları “Yürüyüşe Geçen Gerçek” adlı bir kitapta toplar. Aleyhinde bir sürü, dava açılır. İngiltere’ye kaçar ama aleyhinde kampanyalar, yokluğunda da sürer. “Yahudilere ölüm,” sloganları, “Emile Zola’ya ölüm” şekline dönüşür.
Zola kıvılcımı çakmıştır. Mücadelesi dünyanın çeşitli yerlerinden aldığı destekle hızla büyür ve düzen cephesinde ciddi sıkıntılara sebep olmaya başlar. Zola ortadan kaldırılmalıdır.
Basit bir yöntem işi halleder. Bir baca temizleyicisi, bacasını tıkar ve bir yiğit aydın evinde zehirlenerek katledilir. Fransız gericileri, bir aydından daha kurtulmuş olur, rahatlar.
GERÇEK AYDIN, İŞLEMEDİĞİ SUÇUN CEZASINI ÇEKENLERİN ACISINI EN DERİNDEN HİSSEDEN İNSANLARDIR.
• “BANA NE,” DEYİP SUSMAYI ALÇAKLIKLA EŞ TUTARLAR.
• BEDEL ÖDEYECEKLERİNİ BİLSELER BİLE, DOĞRU BİLDİKLERİNDEN ŞAŞMAZLAR.
• GERÇEK AYDIN OLMAK ZORDUR DOSTLAR.