KATİBİM
Şarkıyı dinleyince aklımıza, bir genç kızın yakışıklı bir katibe seslenişi gelir. Oysa gerçek bambaşka… Bu tam anlamıyla genç ve güzel yakışıklı) bir katibin aşağılanması dalga geçilmesidir.
Şarkının ilk kıtasını hatırlayalım:
“Üsküdar’a gider iken aldı da bir yağmur.
Katibimin setresi uzun eteği çamur.
Katip uykudan uyanmış, gözleri mahmur.
Katip benim, ben katibin el ne karışır?
Katibime kolalı da gömlek ne güzel yaraşır.”
İkinci Mahmut ordu mensuplarına Avrupalı kıyafeti giydirmiş, ancak sivil memurları serbest bırakmıştı. Kırım Savaşı başlayınca, Abdülmecit bu kuralı İstanbul’daki tüm sivil memurlara da uyguladı. Böylece memurlar cübbe ve şalvar yerine setre ve pantolon giymeye başladılar. Mutaassıplar bu durumu dillerine dolayıp, “Gavur taklitçiliği” dediler ve pantolonla sokağa çıkanlara sanki iç çamaşırıyla çıkmış gibi alaya aldılar. Hele genç ve eli yüzü düzgün katipler büsbütün dile düşürüldü. Horlandılar.
Selimiye kışlası hastane olarak gayrimüslim müttefiklerimizin emrine tahsis edilmişti. İstanbul’dan geçen İngiliz ordusunda bir de İskoç Alayı vardı; meşhur gaydaları ve pantolon yerine kısa etekleriyle İskoçlar, İstanbulluların pek tuhafına gitmişti. Halk bu garip kıyafetli yabancılara “Donsuz Asker” lakabını takmıştı.
İşte bizim Katibim türküsünün nağmeleri aslında bir İskoç marşının nağmeleridir. Bir İstanbul külhanbeyi, Üsküdar’daki Selimiye Kışlası‘na giden katiplere bakarak ve onların kıyafetleriyle eğlenmek için “Üsküdar’a gider iken,” diye başlayan “Katibim” şarkısını yazmış, ona beste olarak da donsuz askerler birliği için bestelenen marşın müziğini uygulamıştı.
Sonraları çalgılı küçük konsol saatleri çıktı. Bu saatler Türkiye’ye İskoçya’dan geldi. Fabrika bu güzel marşı saatin nağmeleri arasına yerleştirmişti. “Katibim Türkülü Saat” diye satılan bu saatten almayan İstanbullu neredeyse kalmamıştı.
Yani türkü katiplerle dalga geçen, eğlenen İstanbul külhanbeylerinin eseridir ve o neşeli melodisinin kökeninde de İskoçezgileri vardır.
OLSUN.
