Montesguieu…Aydınlanma çağının en büyük sanatçı ve fikir adamlarından. İyi bir hukuk eğitimi almış. Mahkeme başkanlığı yapmış, Parlamentoya girmiş.
Aklın gücüne inanan, aklı her şeyden üstün tutan biri. Tüm sorunları akılla çözmeye çalışmış, çağdaş düşüncenin de temsilcisi olmuş.
Devlet yönetimi ile ilgili düşünceleri, Fransız İhtilali'nin oluşmasında etkili olmuş.Kölelik ve kölelik düzenine karşı çıkmış, insanların özgür bireyler olarak yaşamaları gerektiğini savunmuş.
“Acem Mektupları” ya da diğer adıyla, “İran Mektupları” diye bir romanı var. Roman Avrupa’yı gezen, Özbek ve Rika isimli iki İranlının mektuplarından oluşuyor. Aslında güçlü bir hiciv. Papa’yla, Katolik Kilisesiyle, kralla inceden inceye dalga geçiyor. Ya da dalga geçmiyor da, bana mı öyle geliyor, bilmiyorum.
Ben iki mektubunu paylaşayım, ne demek istediğine siz karar verin.
29.Mektup-Rika’dan, İzmir’deki İbben’e
“Papa Hristiyanların şefidir. Şimdi alışkanlıkla tapılan, çok eskiden kalma bir idol. Bir zamanlar prenslerin bile gözünü korkutuyordu çünkü bizim muhteşem sultanlarımızı, ya da Gürcistan krallarını kolayca tahttan indirdikleri gibi kolayca görevden alabilirdi…Piskoposlar bir araya geldiklerinde İnanç Bildirileri hazırlıyorlar. Kendi başlarına kaldıklarında ise neredeyse yaptıkları tek iş, insanları Hristiyan hukukuna uymaktan soğutmak. İşittiğime göre İspanya’da ve Portekiz’de bir takım dervişler varmış ki, bir şakayı bile kaldıramayıp insanı kazığa bağlatıp ot gibi yakıyorlarmış.”
24. Mektup: Özbek arkadaşına kralı anlatıyor.
“Kral büyük bir sihirbaz. Tebasının zihinlerini bile kontrolü altında tutuyor, kendisi ne istiyorsa onu düşünmelerini sağlıyor. Hazinede sadece bir milyon kron varsa ve onun ihtiyacı iki milyonsa, yapması gereken tek şey, bir kronun iki kron değerinde olduğuna onları inandırmak.
Para-pul olmadan bir savaşa girecek olsa, bir kağıt parçasının para yerine geçtiğini, onların kafasına sokması yeter de artar bile, onlar da hemen buna inanırlar.”
ŞİMDİ BUNLARA YORUM YAPSAM, KİM BİLİR AKLINIZA NELER GELECEK.
• İYİSİ Mİ, SUSMA HAKKIMI KULLANIYRUM.
• ÇÜNKÜ BİZİM DİYANET, HENÜZ İNSANLARI KAZIĞA BAĞLATIP OT GİBİ YAKMIYOR AMA BELLİ Mİ OLUR?
