Böyle
başlık mı olur, diyeceksiniz. Sonunda açıklayacağım.
İki atom bombası II. Dünya Savaşını bitirmiş, atom çağını ve Soğuk Savaşı başlatmıştı. Savaşın tarafları Amerika ve Sovyetler Birliği idi. Gözler Ay’a çevrildi. Rakip ideolojilere sahip iki ülke uzay yarışına başlamıştı. Kennedy, “60’lı yıllarda Ay’a gideceğiz,” diyor, Ruslar da boş durmuyordu.
16
Haziran 1963 sabahı, Amerika aldığı bir haberle, Rusya’nın gerisinde kalmanın
şaşkınlığı yaşıyordu. Ruslar uzaya ilk kadını göndermişlerdi.
ValentinaVladimironivaTereşkova
traktör şoförü bir baba ve tekstil işçisi bir annenin kızıydı. Okula ancak 8
yaşında başladı ama aileye katkıda bulunmak için 17 yaşında bıraktı. Eğitimine
mektupla devam etti. Ayrıca DOSAAF Havacılık Kulübünde paraşüt eğitimi almaya
başladı. Dünyayı gökyüzünden seyretmeye bayılıyordu.
Politikayla
da ilgileniyordu. Komünist Partisi Gençlik Kolu sekreteri oldu.
Uzay
projelerine aralıksız devam eden Rusya’da, Amerika’ya bir gol atmak amacıyla,
uzaya bir kadın gönderme projesi geliştirildi. 400 aday buldular. İlk
eğitimlerden sonra sayı önce 50’ye daha sonra da 5’e indirildi. Akıl almaz
eğitimlerden sonra adaylar iki kişi kalmıştı. Yazılı sınavların her bölümünde
rakibi Tereşkova’dan öndeydi. Ama sözlü sınavda hatalar yaptı. “Hayattan ne
bekliyorsun,” sorusuna, “Alabileceğim her şeyi almak,” diyerek kapitalist bir
cevap vermiş, üstelik sigara içen kadınların da ahlaklı olabileceğini ve
kadınların eskortsuz şehir turlarına çıkabileceğini savunmuştu. Tereşkova
kazandı. Çünkü aynı soruya verdiği cevap, “Partime her şart altında hizmet
etmek,” diye cevap vermiş ayrıca katıksız bir komünist olduğunu ispat etmişti.
Ve
Tereşkova yer küreyi dışarıdan görev ilk kadın oldu. Dönüş problemli oldu.
Tereşkova kapsülün atmosfere girerken 90 derecelik bir hesap hatası yapılmış
olduğunu tespit etti. Bir sürü dil döktükten sonra hata düzeltildi; gönderilen
sinyallerle kapsül sağ salim geri döndü.
Rus
Kozmonot Merkezi Star City’de bekar bir kozmonot vardı. AdrianNikolayev. Rusya’nın
“Uzaylı Sovyet Ailesine” ihtiyacı vardı. Evlenmeleri istendi. Birbirlerini
sevmiyorlardı ama karar vermek hadlerine düşmemişti. Muktedir vardı Rusya’da.
Komünist Partisi Genel Sekreteri
Kruşçev. “Evlenin,” dedi; evlendiler.
Bu
arada Rusya Mars projesini başlatmıştı. Tereşkova göreve talipti ama sağlık
testlerini geçemedi. O da, “Dönmeyecek olsam da Mars’a gitmek istiyordum. Madem
ki Mars’a gidemiyorum. Bu evliliği devam ettirmeme gerek yok,” diyerek boşanmak
istedi. Ama bu o kadar kolay değildi. Bu sefer parti genel sekreteri Brejnev,
bu çift de Rusya’nın vitrin ailesiydi. 1982’de Brejnev’in bir eşref saatine
denk geldi ve boşanmaya izin verdi.
Bu
arada sağlık kontrollerini yapan doktorYuliyŞapoşnikov’a aşık olmuştu. Doktor
da aşıktıTereşkova’ya.Tereşkova bu sefer uzayda kaybetmiş ama aşkta kazanmıştı.
Evlendiler. Mutluydular. Ama… Aması şu: Doktor 1999’da öldü. Tereşkova hayat
yolculuğunda yine yalnız kaldı.
Hayattan
kopmadı. Hükumet sözcülüğü, Dünya Barış Konseyi Üyeliği, Ulusal Sovyet Konseyi
Üyeliği, Yüksek Sovyet Prezidyumu üyeliği yaptı. Meksika’daki Birleşmiş
Milletler Uluslararası Kadın Yılı Zirvesi’nde ülkesini temsil etti.
Şu
anda 83 yaşında. Çok da kötü bir hayatı yok. Basının karşısına nadiren çıkıyor.
Beyaz limuzini, yakasında madalyaları, korumalarıyla birlikte Moskova’nın dışında
villasında yaşıyor.
MUTLU
MU ACABA?
AMA…
