CAHİL CESARETİ

Justin Kruger ve David Dunning önce hoca-öğrenci, sonra çalışma arkadaşı oldular.         New York Stern School of Business’te görevli psikologlar. Dunning-Kruger Etkisiadlı bulgularıyla tarihe geçtiler. Biz o bulguya sadece “Cahil Cesareti” diyoruz.

Teorileri tek cümleyle şu: Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır.

Dunning ve Kruger bir dizi araştırmadan sonra, vardıkları bu sonucu şöyle özetlediler:

• Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.


• Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.


• Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.


• Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.

İki arkadaşbu teorilerini Cornell Üniversitesinde test ettiler.45 öğrenciye bir test verdiler, sonra da öğrencilerden, testin sonucunu tahmin etmelerini istediler.

En başarısızlar, yani, soruların sadece yüzde 10 ve daha azına doğru cevap verenler, testin yüzde 60’ına doğru cevap verdiklerini, hatta iyi günlerinde olsalar en az yüzde 70’ine cevap verebileceklerine inandıklarını söylediler.

En başarılıların, yani en az yüzde 90’ına doğru cevap verenler, en alçakgönüllü denekler olduğu ortaya çıktı. Soruların yüzde 70’ine doğru cevap verdiklerini düşünmüşlerdi.

Dunning ve Kruger bu çalışmalarıyla 2000 yılında Nobeli de kazandılar.

İki uzman psikolog bu bilinçsizliği, 'Kronik Kendi Kendini Değerlendirme Yetersizliğine(auto-evaluation) bağladılar. Çalışanlar, kendi kapasitesini değerlendirmekten ve eksikliğini teşhisten acizdir. Ama işin ilginç yönü, bu 'yetersizlik ve haddini bilmeme', mesleki açıdan, karşı koyulmaz bir itici güç oluşturur ve kariyer açısından bu eksi, artıya dönüşür.

İşinde çok iyi olduğuna yürekten inanan bu 'yetersizler', her konuda kendini ve yaptıklarını över, her işte öne çıkmaya çalışır ve kendilerini çok aşan görevlere talip olmaktan çekinmez, aksine bunu bir 'hak' olarak görür, bunu da beceri sayar

Bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar ise çalışma hayatında 'fazla alçakgönüllü' davranarak kendilerine haksızlık ederler, öne çıkmazlar, yüksek görevlere kendiliklerinden talip olmazlar, kıymetlerinin bilinmesini beklerler. Bilinmeyince de için için kırılır, kendilerini daha da geri çekerler. Çoğunlukla da üstleri tarafından 'ihtiras eksikliği' ile suçlanırlar.

“Kifayetsiz muhterisler' her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler ve daha yukarılara çıkacaklardır. Ve genel özellikleri:

• Gücünü delegasyon bahanesinden alır. Ekibinin orkestra şefi havalarına girer.


• Yaygara ederek, çok şey yapıyormuş havası estirir.


• Koridorlarda hızlı hızlı yürürken düşünceli tavır takınır.


• Her konuya hazırlıklıymış, olacakları önceden biliyormuş gibi davranır.


• Üstlerine karşı son derece kibardır; astlarını, özellikle de en çok ihtiyaç duyduklarını ezer.


• İktidar ilişkileri ve göstergeleri onun için çok önemlidir. Astlarına kimin üst olduğunu hatırlatmayı sever.


• İlk denemede başarılı olamazsa, başarısızlığının belgelerini yok eder


• Talimatlarını e-posta vs. ile verir, böylece astlarıyla yüzleşmekten kaçar.


• Toplantılarda son sözü mutlaka o söyler, gerekirse başkasının sözünü tekrarlamaktan pahasına da olsa.

Ve Laurence J. Peter İlkesi::”Hiyerarşik bir düzende, her çalışan kendi yetersizlik düzeyine kadar yükselme eğilimi gösterir.”

TABİ, O HİYERARŞİNİN DÜZGÜN ÇALIŞTIĞI NORMAL TOPLUMLARDA.

• BAZI TOPLUMLARDA HERHANGİ BİR YETERLİLİĞİ OLMAYANLAR HİYERARŞİ MİYERARŞİ DİNLEMEZ. YETERSİZ OLSALAR DA EN TEPEYE TIRMANIRLAR.

 

• MÜSAİTSENİZ UMDUĞUNUZDAN DA ÇOK FAZLA YÜKSELEBİLİRSİNİZ.

 

 

 
Orjinal Köşe Yazısına Git