İzmir işgal edilmiş, Nazilli düşmüş ve Yunan Ordusu Ege’nin içlerine doğru yürüyordu.Güney ve Buldan da düşünce, işgale karşı ilk mitingi Müftü Ahmet Hulusi düzenledi.
Yunan’ın adım adım ilerlemesiyle, halk göçe mecbur kaldı. Rum halkın geride kalarak Yunan askerine yardım etmesinden korkulduğu için,onlar da göçe zorlandı Denizli’de 2.500 civarında olan Rum yurttaş nüfusu birden 7.500’e kadar çıktı.
Bazı Rum vatandaşlar Yunan askerlerinin ilerlemesinden memnundu. “Sizi Yunan’dan biz kurtaracağız,” diye dalga geçmeye başladılar. Milli Mücadele’nin lideri Müftü Ahmet Hulusi’nin kellesinin sokaklarda gezdirileceği söylüyorlardı.
Müftü Ahmet Hulusi ve şehir yöneticileri Rum halkın Eğirdir’e gönderilmesini önerdi. Bunun içim de Milli Mücadele’ye destek veren, bölgenin en güçlü efesi, Demirci Mehmet Efe’den yardım istendi.
Müftü Ahmet Hulusi’ye “baba” diye hitap eden Demirci Mehmet Efe, sağ kolu Sökeli Ali Efe ve 20 kadar silahlı kızanını Denizli’ye gönderdi. Sökeli Ali Efe, Hıristiyan halkın naklini sağladı, ancak bazı Rumların saklandığını öğrenince,onları saklandıkları yerlerden çıkarıp dövdü.Şehir kaynamaya başladı. Aydın’dan gelen eşkiyanın evleri soyduğu, kadınların taciz edildiği ve Tavas yolunun kesildiiği dedikoduları şehri karıştırdı.
Belediye binasının önünde toplanan bazı Denizlililer, “Kuvayı Milliye’yi istemeyiz, zeybekleri istemeyiz, padişahımız çok yaşa,” sloganlarıyla toplandı Silahlanan eşraf, Ali Efe ve bazı adamlarını öldürdü ve cesedini istasyon bölgesindeki ağaçlara astı.
Bunu duyan Demirci Mehmet Efe deliye döndü. Yanına top, makineli tüfekler ve çok sayıda kızanını alarak, Denizli’ye geldi. Sağ kolu Ali Efe ve kızanlarının ağaçlara asılmış bedenlerini görünce kendini kaybetti ve tüm Denizlilileri öldürmeye ve şehri yakmaya yemin etti.
Onu karşılamaya gelenlerden, Asker Alma Dairesi Başkanı Albay Tevfik Bey’i oracıkta öldürdü. Sonra yanında getirdiği makineli tüfeklerden birini belediye binasından yukarı diğerini de aşağı çevirdi. Topu da şehri vurabilecek bir noktaya yerleştirdi.
Ve tarihin gördüğü en kanlı olaylardan biri başladı. Demirci Mehmet Efe, Ali Efe’nin ölümünden sorumlu tuttuğu, yaklaşık 200 kadar Denizliliyi belediyenin bahçesine topladı. Aralarından birini seçerek boğazını kestirdi.Bağdaş kurarak oturdu. Kendince kurduğu bu mahkemede tam 60 Denizliliyi birer bireröldürtmeye başladı.
Durmak bilmeden infazları sürdürürken, Din Alimi Şeyh Tahir Efendi, “Efe artık yeter,” deyince infazlara son verdi amaDenizli’yi yakmadan gitmemekte ısrarlıydı. Yemin etmişti çünkü. Şeyh Tahir tekrar devreye girdi ve “Efe, mezarlık da bu şehrin bir parçasıdır ve orada yatanlar da bu şehrin insanıdır, orayı da yaksan yeminin yerine gelmiş olur,” dedi.
Demirci Efe, bu sözlerle ikna oldu ve gaz yağları dökülerek mezarlığı yaktırdı.
KİŞİSEL OLARAK, SEBEBİ NE OLURSA OLSUN, BİR İNSANIN CANINA KIYILMASINI ONAYLAYAMAM. AMA SORMAK VE HATIRLATMAK İSTEDİKLERİM VAR;
AMA YETER
