Mutluluk, ayrı gruplara göre değişim gösterse de, bireyin ekonomik/ sosyal/ psikolojik durumları gereksinimlerini de belirliyor! Yaşadığı ortam, ortamda yararlandığı teknoloji, gereksinimlerine ulaşımı mutluluğunu da belirliyor! Bir metropol yurttaşıyla, küçük bir belde ya da köyde yaşayanın gereksinimi kuşkusuz aynı değildir! Başta sosyalleşme biçimleri birbirinden ayrıdır!
Köy meydanında buluşmalarla, kafelerde/ barlarda/ eğlence yerlerinde buluşma ayrımlardır! Ancak bundan başka, temel gereksinimler dünyanın neresine giderseniz gidin değişmiyor; başta doymak, ardından barınmak, kullanacağınız eşyalara sahip olmak bir gereksinmelerin sonucu olduğunca, “mutluluğun” da nedeni. İnsanlar gereksinmelerini karşıladıkları, düşündüklerini gerçekleştirebildikleri, özgürce karar verebildikleri, yaşamı sevebildikleri ölçüde “mutlu” olurlar!
***
Peki, sorumuz şu; ülkemizde gençlik/ ücretli çalışan/ ev hanımı/ küçük esnaf/ emekli/ asgari ücretliler mutlu mu, gereksinimlerini ne ölçüde karşılayabiliyorlar, gelecek düşünceleri gerçekleşiyor mu? Düşünürün “ekonomik özgürlük olmadan, özgürlük olmaz” sözünü anımsamadan edemeyeceğim! Ekonomik özgürlük olmadan özgürlük, özgürlük olmadan da “mutluluk” olmuyor çünkü!
Geçtiğimiz günlerde Tüik’in bir araştırma sonucu açıklandı. Araştırmanın adı “2024 yılı yaşam memnuniyeti”, yaşlara onsekiz/ yirmidört olan gençler seçilmiş! Bunların çoğunluğu büyük olasılıkla öğrencidir, ailenin desteğiyle öğretimlerini sürdürüyorlardır, yaşama atılmamışlardır! Üniversite bitirmiş, işsiz gençlerin arasına karışmışlardan da hiç değildir! Özellikle seçilmiş bir grup olduğunu düşünüyorum! Bu gruba “mutlu musunuz” diye sormuşlar! Yanıt verenlerin yaklaşık yüzde elliikisi “mutlu”, yüzde otuzyedisi ne mutlu/ ne mutsuz, yüzde onbiri de “mutsuz” olduklarını söylemiş! Ülkenin durumunu, gençlerin savruluşunu gör de inan haydi; ya tersiyse!
***
Araştırma verilerine göre, gençlerin yüzde kırkbeş ile sağlığı, yüzde yirmibeşle başarıyı, yüzde onbeşle sevgiyi, yüzde onkiyle parayı, yüzde ikibuçuğu da işi “mutluluğun” kaynağı olarak açıklamış! Bu bir depresyon olmalı… Sağlık da, başarı da, sevgi de, para da, iş de önemli etmenler elbette! Ekonomik gücünüz, ya da gereksinmelerinize yetecek kazancınız olmadan nasıl sağlıklı/ başarılı/ sevgi dolu olacaksınız! Eğer gençlik, bunu algılayabilecek bilgiden/ birikimden kopmuşsa bu daha acı!
Sağlık, tüm etmenlerin önünde gelmeli! Gelişmiş, kişi başı ulusal geliri bizdekinin on/ yirmi katı, kazançları gereksinmelerine yeten, eğitim görmek isteyenlerin önünü açan, gençliğine düşüncelerini söyleyebilmesi için alanlar oluşturan, dinlenmesine zaman tanıyan ülkeler için “sağlığın” öncelikli olması tartışma konusu bile olmaz! Ancak bunlar olmadan; gençlerin özgürlükleri elinden alınırken, okullarında “altı yaşındaki çocuk yirmibeş yaşında biriyle evlenebilir” diyene tepki gösterdikleri için tutuklanırken, zorluklarını haykırdıkları için suçlanırken “sağlık” demeleri acı değil mi?
***
Tüik’in araştırmasında üzerinde durulması gereken bir konu daha var… Genç nüfusun en yüksek olduğu iller Hakkari, Şırnak, Siirt… En düşük olduğu iller de Balıkesir, Muğla, Ordu… Örneğin bu oran Hakkari’de yüzde yirmibire yaklaşırken, Balıkesir’de yüzde oniki dolayında; yaklaşık yarı yarıya… Hakkari, Şırnak, Siirt’te insanlar evlenebilmiş, çocuk da yapabilmiş! Ancak Balıkesir, Muğla, Ordu’da evlenmişlerse bile çocuk sahibi olmamışlar!
“Mutluluktan” söz ediyorduk! Hakkari’de yaşayan biriyle, Muğla’da yaşayan birinin temel gereksinmeleri aynı olsa da, birçok gereksinmeleri ayrıdır! “Mutluluk” etmenleri de ayrıdır! Gençler mutlu mu, yüzde ellinin “mutluyum” demesi olası mı, mutlulukta “sağlığın” önceliklenmesi akla uygun mu? Bunlardan önce düşünülmesi gerekenler var! Gereksinmelerini karşılayamayan, gelecek kaygıları taşıyan, doğduğu/ yaşadığı/ eğitim gördüğü ülkesinde gelecek bulamayan bir kuşağın “sağlıklı” olması beklenmemeli! Başı ağrımasa dişi, gözü ağrımasa midesi, hiçbir yeri ağrımasa da yüreği ağrıyordur gençlerin! Ayrıca “yaklaşık yüzde elliikisi mutlu” demeyin; bu bir beyin tutulması! Ne diyeyim; anlayabilen aşk olsun, herkes mutlu olsun/ yaşayabilsin/ doyabilsin…
