Ülkemiz ihracatı her geçen yıl bir önceki yıla göre artış göstererek iyi yönde gidiyor. Önceki dönemlere göre artış göstermesi iyi ama hala ithalatımızı karşılama oranı düşük. TÜİK’in açıklamalarına göre; Şubat 2022 Ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre;% 135,5 artarak 3 milyar 347 milyon dolardan, 7 milyar 881 milyon dolara yükselmiş. Aynı dönemde ihracat yüzde 25,4, ithalat ise yüzde 44,5 artmıştır.İhracatımızın artışı ile övünürken ithalatımızın ondan daha fazla artığını da es geçmemeliyiz. İhracat artışını özendirmekve buna paralel vergileme iyileştirmeleri yapılması doğru bir yaklaşımdır. Bu anlamda 41 seri no’lu Katma Değer VergisiGenel Tebliği ile; sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçıların teslimlerine ilişkin yüklendikleri katma değer vergisi tutarına bakılmaksızın, ihracat bedelinin% 10'una kadar tutarının iadesini isteyebilecekleri düzenlemesi olumlu ve doğru bir düzenlemedir.
DÜZENLEMENİN DAYANAĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 21.04.2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama TebliğindeDeğişiklik Yapılmasına ilişkin 41 Seri Numaralı Tebliğ ile imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde yeni bir kolaylık getirilmiştir.
Düzenleme ile yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ayrım yapmaksızın ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verilmiş olan yetki kullanılarak, imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçıların, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri katma değer vergisi tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10’una kadarı devreden katma değer vergisi tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebilecekleri düzenlenmiştir. Uygulama 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girdi.
DÜZENLEMENİN AMACI
Bu düzenlemenin amacı, sektör ayrımı yapılmadan imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçıların ihracat teslimlerinin %10’u kadarını yüklendikleri katma değer vergisine bakılmaksızın devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebilmeleridir. Yani yüklenen katma değer vergisi hesaplamaycaklar daha pratik bir şekilde iadelerini alabilecekler.
DÜZENLEMENİN ZORUNLU OLMADIĞI
İmal ettikleri malları ihraç edenlere yönelik bu düzenleme ihtiyaridir. Yani zorunlu değildir. İsteyen imalatçı-ihracatçı mükellefler bu kolaylığı seçmeden ihraç ettikleri mallar için at iadelerini yüklenilen katma değer vergisi hesaplayabilirler.Düzenleme ile herhangi bir dönem için seçtikleri bu yönteme başka dönemlerde de devam etme zorunluluğu yoktur.
UYGULAMADAN YARARLANACAK İMALATÇI İHRACATÇILAR
İmalatçıların kendi üretikleri malları Aynı dönemde imalatçıların 3065 sayılı Kanunun 11/1-c veya geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslimlerinin de bulunması, doğrudan ihraç ettikleri mallar bakımından bu uygulamadan yararlanmalarına engel teşkil etmez.
İmalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülür. İade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak belirlenir.
DÜZENLEME HANGİ MÜKELLEFLERE İÇİN AVANTAJLIDIR?
Bu düzenleme aşağıdaki nedenlerden dolayı imalatçı-ihracatçılar için avantajlıdır:
- Devreden katma değer vergisi fazla olup, yüklenilen katma değer vergisi ihracat bedelinin %10’undan az olanlar için avantajlıdır.
- Katma değer vergisi oranı indirimli yani %1 veya %8 olarak uygulananların ihracatın% 10’unun iade edilmesi avantajınadır.
FASON OLARAK ÜRETİLEN MALLAR DA YARARLANABİLİR Mİ?
İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılabilmeleri de Tebliğde uygun görülmüştür. Bu anlamda, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi de iade uygulanmasına engel değildir.
İHRAÇ KAYDIYLA TESLİMLER DE UYGULANMADAN YARARLANABİLİR
İmalatçıların imal ettikleri malları i doğrudan ihraç ederek ihraç bedelinin %10’nu iade alabilecekleri gibi aynı dönemde Katma Değer Vergisi KanunununKanunun 11/1-c veya geçici 17’nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslimleri hakkında da bu uygulamadan yararlanmaları olanaklıdır.
Ancak, imalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından katma değer vergisi ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülür. İade edilecek katma değer vergisi kalan tutar dikkate alınarak belirlenecektir.
İADENİN MAHSUP YOLU İLE İNCELEME VE YMM RAPORU İLE ALINMASI
İLERİKİ TARİHLERDE İHARACATÇILARIN TAMAMI BU UYGULAMADAN YARARLANABİLİRMİ?
Yalnızca imalatçı ihracatçıları kapsayan bu uygulama yaygınlaştırılarak bütün ihracat işlemlerine uygulanması mümkün müdür? İleriki zamanlarda uygulamanın bir müddet uygulanması ve gerek vergi idaresi gerekse ihracatçılar açısından getireceği sonuçlardan sonra uygulama alanının genişleyeceği düşünülebilir.
Sabri Arpaç