Tarihin çok eski zamanlarından bu yana Anadolu topraklarında pek çok büyük acılar yaşandı. Hepsini hatırlamak kolay değil. Ama hiç olmazsa yakın tarih diliminde olanları unutmayalım!
Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları Türkiye Yazar Sendikası (TYS) ile birlikte “Yangın Sıçramış Bir Kitapta” başlıklı kitabı 2 Temmuz öncesi yayımladı.
Kitap Ataol Behramoğlu’nun 1993’ye yazdığı “Bu Yangın Yerinde” şiiriyle başlıyor:
“Yaşamak görevdir yangın yerinde/ Yaşamak insan kalarak.”
Madımak Katliamı’ndan sağ kurtulan yazar Lütfi Kaleli’nin o meşum gün için yazdığı günlük de kitabın ilk sayfalarında yer alıyor:
Saat 12.45 Cuma namazından çıkıyorlar. ‘Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak’ diye bağırıyorlar. Şeriat gelecek zulüm bitecek sloganları atıyorlar.
Saat 13.45 Atatürk heykeline saldırıyorlar.
Saat 14.00 Vali Konağını kuşattılar. Şerefsiz Vali istifa diye bağırıyorlar.
Saat 14.45 Ozanlar anıtının boynuna ip geçirip caddelerde sürüklüyorlar.
Saat 15.00 Madımak Otelini kuşattılar. Kaldırım taşlarıyla cam ve çerçeveleri kırdılar. Yak ula yak sesleri duyuluyor.
Bütün bunlar olurken her fırsatta dile getirilen “güçlü devlet” ortada yok! Şehrin güvenliğinden sorumlu emniyet müdürlüğünün polis memurları saldırganları izlemekle yetiniyor.
Sivas’ta 5. Piyade Eğitim Tugayı var. 48. Er Eğitim Alayı var. Temeltepe’de Tanksavar Er Eğitim Taburu var.
Bu güçlü yapı da devreye sokulmuyor. 1993’te Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) için “laiklik” en önemli değer!.. İşbaşında ise Doğru Yol Partisi (DYP) – Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) koalisyon hükümeti var. Süleyman Demirel cumhurbaşkanı, Tansu Çiller başbakan, Erdal İnönü de başbakan yardımcısı.
Görüldüğü gibi Türkiye’de “çok sağlam bir laik yönetim” yapısı var. Ama bu güçlü laik yapı tam gün hiçbir şey yapmama esasıyla bekliyor!
Neyi?
Lütfi Kaleli’nin günlüğünden devam edelim:
Saat 16.00 Benzin bidonlarını devirip ateşe veriyorlar. Otelin içinde alevler yükseliyor. Aziz Nesin ile aynı odadayız.
Saat 17.00 Merdiven boşluğundan yukarı doğru dumanlar sarıyor. Git gide soluksuz kalıyoruz.
Saat 17.30 Aziz Bey kıvranıyor. Lütfi beni şu yatağa uzatıver. Bu alçaklara kötü bir ölü görüntüsü vermek istemiyorum! Onun elinden tutuyorum. Yan odaya geçiyoruz. Camlar kırıldığı için biraz nefes alıyoruz.
Saat 19.00 İtfaiye aracı geliyor. Merdiven uzanıyor bize. Aziz Beyi kucaklayıp aktarıyorum. İtfaiye aracındaki Aziz Beyi tanıdı. Haykırıyor:
-Esas ölecek hayvan ölmemiş! Öldürün onu!
Saat 20.00 Aşağıya inince itfaiye erleri vurmaya başlıyor Aziz Bey’e… Polis aracı geliyor. Bir ölçüde güvencedeyiz!
Saat 21.30 Zorlukla üniversite hastanesine ulaşıyoruz.
Görüldüğü gibi sekiz- dokuz saat güçlü devlet hareket etmekten kaçınmış. Adeta Madımak Otelindeki aydınların yakılmasını beklemiş!..
Şeriatçılar bu katliamda, tıpkı faili meçhul cinayetlerdeki tetikçiler gibi bir rol üslenmişler. Ama bu işi çok severek yaptıkları da inkar edilemez!
Yazının başına dönüyorum. Kadıköy Belediyesi’nin yayımladığı Sivas kitabı çok değerli… Bu topraklarda yaşanan acıların ve de utancın unutulmaması gerekiyor. Nedeniyse basit:
-Bir daha yaşanmasın!
Polonya’da kurulu olan “Savaş Acılarını Koruma ve Yaşatma Derneği” var. Büyük savaşlardan sonra 1842’de kurulan Polonyalıların yaşadığı Polonezköy için yapılan kitaplara destek oluyor. Bizim bu türden pek çok derneğe ihtiyacımız olduğu tartışılmaz. Alevi dernekleri sayesinde unutulmuyor. Ancak daha fazlası gerekiyor. Çünkü toplum olarak “temizlenmek” için bu çok önemli:
-Madımak acısını korumak ve yaşatmak!
