Maslow; dinamik yapıdaki insan ihtiyaçlarının doğasını incelemiş, bu ihtiyaçları önem sırasına göre bir hiyerarşi içine koymaya ve bunları giderecek araçları belirlemeye çalışmıştır.
Bu beş grup kısaca temel ve sosyal ihtiyaçlar şeklinde iki gruba da ayrılabilir.
Maslow diyor ki: Tatmin edilen bir ihtiyaç motive etmez. İnsanın bir basamaktaki ihtiyacı, ancak alt basamaktaki ihtiyacı karşılanırsa ortaya çıkar.
Örnek: Ait olma ve sevgi, tanınmak, saygı görmek, başarı, vb. sosyal ihtiyaçlar; emniyet, güven, ısınma konfor ve barınma açlık, susuzluk, cinsellik gibi temel ihtiyaçlar giderilince ortaya çıkar.
Peki yurttaşlarımızın ihtiyaçları karşılanıyor mu? İşte TÜRK-İŞ in Mayıs/2025 rakamları:
Asgari ücret: 22.104 TL. Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (Açlık sınırı): 25.092 TL.
Gıda ile birlikte diğer tüm temel harcamalar için haneye girmesi gereken toplam gelir tutarı (Yoksulluk sınırı) ise 81.734 TL. Bekâr bir çalışanın aylık yaşama maliyeti 32.463 TL.
Temel ihtiyaçlarını karşılayaman birisi, tanınma, saygı, sevgi, başarı vb. kavramları bilmez. Bilse de ilgisini çekmez. Böyle birisinden mahalle, kent ve ülke sorunlarına ilgi duymasını bekleyemezsiniz. Açlıktan karnı guruldayan insanın vatan sevgisi olmaz.
Temel ihtiyaçlarını karşılayaman birisi, hem fiziksel hem de zihinsel gelişmesini tamamlayamaz. Protein yokluğunda karbonhidratlara bağlı tek yanlı beslenmeler insanları yarım bırakır. Bir de eğitim eksikliğini eklerseniz, yandı gülüm keten helva.
Temel ve sosyal ihtiyaçları karşılanmamış insanlardan ise hırsız, yankesici, yalancı, ahlâksız, riyakâr, bencil, egoist, katil, vb. vb. aklınıza gelen her şey çıkar. Bir tek insan çıkmaz. Farkettiniz mi, artık Youtube da “delil bırakılmadan cinayet işlenir” ilanları veriliyor.
Peki, açlık sınırının altında yaşam mücadelesi veren insanları nasıl manipüle edersiniz? Din ve mezhep pazarlaması yaparak. Tevekkül tavsiye eder, umut verirsiniz.
Öncelikle, “Bizler, Müslümanlar olarak dünya hayatını bir imtihan vesilesi olarak görenlerdeniz” diyerek Nisa / 78-79 a bir atıf yapar, sonra gelsin Bakara / 155: “Çaresiz biz sizi biraz korku, biraz açlık, biraz da mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınarız. Müjdele o sabredenlere”.
Burada kastedilen müjde nereye çıkar? Cennete. Zaten garibanın tek umudu, en iyi bildiği cennettir. Çünkü, din pazarlamasında ya korku vardır ya da cennet. Üstelik cennet, bizim sosyal medyada öylesine anlatılıyor ki erken rezervasyon yaptırmak, işten bile değil.
18 Haziran 2025.
Mahmut TEBERİK
m.teberik@gmail.com
