Giacomo Matteotti 1920’lerin ışık saçan bir politikacısı. Bologna Üniversitesi ’inde hukuk okudu. Erken yaşlarında siyasete girdi. Sosyalist düşünceleri vardı. İtalya’nın savaşa girmesini istemiyordu. Askere gitmeyi de reddedince hapsedildi; Sicilya’ya bir çalışma kampına gönderildi.
Hapisten çıktığında yıldızı daha da parlıyordu. Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Mussolini faşizmine karşı çıkıyordu. 1924’te “Faşist Tahakkümün İlk Yılı” isimli bir kitap yayınlayarak, başta faşist iktidarın işlediği 150 cinayet olmak üzere, iktidarın hırsızlıklarını, yolsuzluklarını anlattı. Mussolini,”Matteotti korkak, alçak bir üç kağıtçıdır. Dikkatli olsun. Günün birinde beyni darmadağın olabilir,” dedi. Açıkça tehdit ediyordu.
Yetkilendirme Yasası çıkınca, Matteotti, mecliste seçim sonuçlarına itiraz etti. Oyların çalındığını, sandıkların yok edildiğini söyleyerek oyların yeniden sayılmasını talep etti. İktidar millet vekilleri hakaret ederek, sıralara vurarak sözünü kesmeye çalıştı ama O iki saat boyunca eleştirilerini yaptı ve seçimlerdeki hileleri bizzat Mussolini’nin yaptığını söyleyerek sözünü bitirdi. Mussolini bu sefer de, ”Sırtına bir kurşunu hak ediyorsun,” dedi ve yalaka milletvekilleri çılgınca alkışladı. Meclisten çıkarken, Matteotti, arkadaşı Giovanni Cosattini’ye.
-“İşte şimdi cenazemde yapacağın konuşmayı hazırlayabilirsin,” dedi.
31 Mayısta partinin mali işlerden sorumlu üyesi, Napoli’de hapis yatmakta olan Otto Thierschwald isimli bir mahkum serbest bırakıldı. Hapisten çıkarken de eline bir zarf tutuşturuldu. Zarfın içinde bir miktar para ve bir sürü talimat vardı.
Otto talimat gereği kendisi gibi profesyonel bir gangster olan Dumini ile buluştu. Bu arada Albino Volpi adlı soygunculuk, hırsızlık, askerden kaçma, cinayetle suçlanan birinin duruşmaları yapılıyordu. Masum olduğuna dair şahitlik eden kimdi biliyor musunuz? Bizzat Mussolini. “Masumdur,” dedi ve salıverildi.
Üçlü, 10 Haziranda Matteotti’nin evinin önünde ödünç aldıkları bir arabanın içinde pusuya yattılar. Her nedense (!) o gün Matteotti’nin evinin önünde nöbet tutan sivil polisler kaybolmuştu. O gün göreve gitmemelerini söyleyen kimdi dersiniz: İç İşleri Bakanı.
Matteotti parlamentoya yaya olarak gidiyordu. Üç haydut arabalarından fırladılar, Matteotti’i arabaya soktular ve bastılar gaza. Matteotti o arada arabanın penceresinden bir kağıt atmayı başarmıştı. Bu bütün milletvekillerine verilen demir yolları pasosuydu. Bütün olanları gören bir temizlik işçisi pasoyu aldı, polise verdi. İşçi arabanın plakasını da not etmişti. Araba hemen bulundu.
Partili millet vekilleri bu işin içinde Mussolini’nin parmağı olduğunu söyleyince faşist diktatör, ”Olayla ilgim yok ama dövülmesine, ya da öldürülmesine itirazım olmaz,” dedi. Haydutlar mesajı almışlardı. Bu arada Mussolini yandaş gazetelerde Matteotti’nin yurt dışına kaçtığına dair haberler yazdırdı. Haberler tek tipti. Kimse yutmadı tabi.
Gece yarısı Parti Hazinedar’ı Giovanni Marinelli, Mussolini’yi arayarak Matteotti’nin cesedinin bulunduğunu söyledi. Kurşun yarası yoktu. Bütün kemikleri kırılmıştı.
Böylece bir siyasi rakip daha sahneden çekilmişti. Siyaset bu. Olacak artık o kadar.
