Dünyada üreticilerin baş belası olan özellikle başta kayısı, erik, şeftali ve kiraz gibi meyveleri büyük ölçüde tehdit eden en önemli zararlı organizmalar arasındaki Şarka Hastalığı (PPV) Adana’da tartışıldı.Mustafa Kemal Üniversitesi ve Beta Fidancılık ve işbirliğiyle yürütülen, “Şarka Hastalığı Kontrol Stratejilerinin Geliştirilmesi ve Dayanıklılık Islahı ile mücadele” konulu toplantı ATOSEV tesislerinde gerçekleşti.
Adana’da ki toplantıya çeşitli illerden; yaklaşık 80 fidancı ve Tarım İl Müdürlüğü elemanı katıldı. Panelin açılış konuşmasını Beta Genel Müdürü ve Türkiye Fidan Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu (FÜAB) Başkanı Gürsel Tanrıver ve M.K.Ü’ den Prof.Dr. Kadriye Çağlayan gerçekleştirdi. Gürsel Tanrıver, MARS Projesinin AB tarafından desteklendiği belirterek, “Bu toplantıda söz konusu Proje’nin tanıtımının yapılması, Proje çıktılarının değerlendirilmesi ve Şarka Hastalığı ile mücadelede ıslah, fidan üretimi ve meyve yetiştiriciliği konularını değerlendirdiklerini söyledi. Tanrıver, meyve ağaçlarında önemli zararlara yol açan şarka’nın çok önemli bir virüs hastalığı olduğunu dikkat çekti.
KANSER GİBİSabah saatlerinde başlayan panele konuşmacı olarak katılan MARS projesinin yürütücüleri; Prof.Dr.Kadriye Çağlayan ‘Şarka hastalığının önlenmesine yönelik stratejiler’; Dr. Emine Tanrıver ‘Avrupa Birliği Projesi “Marker AssistedResistancetoSharka-MARS’; Doç.Dr.Mona Gazel ‘Şarka Hastalığının simptomları, teşhis yöntemleri ve karakterizasyonu’ ve Prof.Dr.Bayram Murat Asma da‘Yerli çeşitlerimizde Şarka Hastalığına karşı dayanıklılık çalışmaları’ adlı konuları ele alarak üreticileri bilgilendirdiler. Ayrıca Tarım Araştırmalar Genel Müdürlüğünden Bahçe Bitkileri daire Başkanı Dr. Nejdet Kaplan’da bir konuşma yaptı.
Konuşmacılar, şarka hastalığını meyveler açısından çok tehlikeli bir organizma olduğunu hatırlatarak bu virüsü kanser hastalığına benzettiler.
YAYGIN BİR VİRÜS
Panelistler, üreticilere hastalıkla ilgili şu önemli bilgileri aktardı:
“Hastalığın ilk olarak 1918 yılında Bulgaristan'da eriklerde ortaya çıktığını ve daha sonra tüm dünyaya yayıldığını ifade ederek şöyle konuştular:
' Plum pox virus (PPV)” ’ün neden olduğu şarka hastalığı Avrupa’da sert çekirdekli meyvelerin en önemli hastalığıdır. Son 30 yıl içinde Avrupa ülkelerinde bu hastalığın kontrolüne yönelik harcamalar 10 milyar Euro’yu bulmuştur. Son yıllarda fidan ithalatıyla beraber ülkemize de Plum pox virus (PPV) girişi olmuştur. Ancak, daha tehlikeli boyutlara ulaşmamıştır. Virüsün bilinen 6 ırkı, 2 izolatı var. Değişmekle birlikte genellikle yapraklarda açık yeşil ve sarı halka, lekeler, deformasyon, meyvede deformasyon dediğimiz şekil bozuklukları şeklinde görülmektedir, çekirdekte aynı şekilde görülmektedir. Ayrıca enfekteli ağaçlarda hasattan 2-3 hafta önce meyve döküldüğü görülmektedir. Sadece meyve dökümü şeklinde değil, aynı zamanda elde edilen meyvelerin de kurutmalık, reçellik ve sofralık olarak besin değerini düşürmekte, bu şekilde de zarara neden olmaktadır.'
HASTALIK GELİRSE BİTKİYİ KESİN
Konuşmacılar ayrıca; 'Şarka hastalığı şayet o bölgeye girmesi halinde üretiminin tamamen sonu demektir, yani bu da o çiftçinin çöküşü demektir. Dolayısıyla biz bu hastalığa çok dikkat etmeliyiz. Bunun için kesinlikle sertifikalı fidan kullanabiliriz, yaprak bitleriyle mücadele edebiliriz. Dayanıklı çeşit kullanabiliriz. Tüm bu önlemlere rağmen hastalık girdiyse eğer hastalıklı bitkiyi kesip imha etmeliyiz' diye uyarıda bulundular.
Panelin öğleden sonraki bölümünde ise üreticiler panelistlere hastalıkla ile ilgili çok merak ettikleri soruları yönelterek cevabını aldılar.
Toplantı sonunda FÜAB Başkanı Gürsel Tanrıver, M.K.Ü adına projenin yürütücüsü Prof. Dr. Kadriye Çağlayan’a ve Beta Fidan adına projenin yürütücüsü Dr. Emine Tanrıver’e teşekkür ederken, misafirlerine de “Umarım bu çalıştay ülkemiz meyveciliği açısından hepimize faydalı olmuştur” dedi.
