III. Murat zamanında, Osmanlı Devleti’nde 120 medrese, ve 9000 öğrenci vardı Ülkede matbaa olmadığı için, basılı kitap da yoktu. Arapça ve Farsça basılı ithali ve satışı bile padişah fermanına bağlıydı. Padişah biliyordu hangi kitapların okutulup okutulmayacağını. Dolayısıyla medreselerde din eğitimin dışında yapılacak pek bir şey de yoktu.
Bu ortamda, İstanbul Behram Kethüda Medresesi’nde Nadajlı Sarı Abdurrahman isimli bir bilim adamı vardı. Evrenin sonsuzluğuna ve doğa yasalarının üstünde olaylar olamayacağına inanıyordu. Ölümden sonra hayatı, sırat köprüsünü, cennet ve cehennemi reddediyor, ayetleri akıl ve mantık çerçevesinde yorumluyordu. Ayetleri böyle yorumlayınca da, Sünni çizgiden uzaklaştırıp, maddeci çizgiye yaklaşıyordu.
Ulema çok rahatsızdı ve onun yanlışlığını ortaya koymaya çalışıyor ama beceremiyordu. Aksine Najdalı ulemanın her safsatasını çürütüyordu.
Şikayet ettiler ve yargılanmasına karar verildi. Düşüncelerinden vazgeçmesini istediler. Nadajlı bu yargılamanın kendisini ölüme doğru adım adım götürdüğünün farkındaydı. Ama hiçbir düşüncesinden vazgeçmedi. Geri adım atmıyordu.
Kurtulmak lazımdı bu adamdan. Yoksa din elden gidecekti. Nasıl olsa yargılayanların yetkisi sınırsızdı. Hatta insan hayatı üzerinde bile. Najdalı ortadan kaldırılmalıydı. Devletin en tepesini işgal eden ulemaya hem kafa tutuyor hem yanlışlarını çıkarıyordu Mahcup oluyordu koca koca adamlar.
Baktılar ki olacak gibi değil, Anadolu Kazaskeri Esad Efendi vediğer ulema en kolay ve kesin çözümü buldular.26 Ekim 1602 Cumartesi günü idama mahkûm edildi, Najdalı ve hiç beklemeden, aynı gün Divan-ı Hümâyun’da boynu vurularak öldürüldü.
Akıl ile bilimin savaşında,yobazlık yine galipti. Ama rahatladı ulema da, Osmanlı da.
Giordino Bruna, Najdalı’dan iki yıl önce, 17 Şubat 1600 günü,aynı suçu ve aynı günahları işlediği için,Campo De Fiori Meydanında diri diri yakılarak öldürülmüştü. Campo De Fiori’yi 1887’de “Çiçek Tarlası” yaptılar ve tam yakıldığı yere heykelini diktiler. Her sene ölüm yıldönümünde, gençler Bruno’nun heykeline çiçekler bırakarak, bu özgür düşünce şehidine şükranlarını sunuyorlar.
VAZGEÇTİM, SULTAN AHMET MEYDANINA NAJDALI’NIN HEYKELİNİN DİKİLMESİNDEN;
NAJDALI’NIN ADINI HATILAYAN KAÇ KİŞİMİZ VAR?
ACABA BUNLARI “Z” KUŞAĞINA ANLATMAYI BAŞARABİLSEK;
SULTAN AHMET MEYDANI, YA DA GEZİ PARKI CAMPO DE FİORA’YA DÖNÜŞÜR MÜ?
NE KADAR HAYALPERESTİM, DEĞİL Mİ?
