Çağlarında “üst sınıfı” oluşturan “soylu” veya “burjuva” sınıflara özgü “elit eğitimi”nin formu olan “evde-sarayda eğitim” ile halkın okulda eğitimi arasında; okulla, dersle online öğretim arasında nasıl bir ilişki veya fark var?
SOYLU VEYA BURJUVA EĞİTİMİ ÖZEL EĞİTİMDİR
İstanbul Ataşehir’de bir sitede misafirlik yaptığım esnada yan daireden 8-9 yaşlarında bir çocukla annesi çıkıyordu. Ders verdikleri anlaşılan iki kadın eğitimci onları yolcu ediyordu. Hepsi de mutlu gözüküyordu. Bir gün sonra aynı saatte buluşmak üzere vedalaştılar. Kendi kendime “Şanslı çocuk, şanslı aile, özel öğretmenler” diye geçiriyordum ki, farklı sorular birbiri peşi sıra zihnime düşmeye başladı. Evet, bu çocuk olanaklar açısından şanslı, ancak kendisi olabilmesi, çocukluğunu yaşaması, arkadaşlarıyla çocukça saf duygu ve dostluklar oluşturması, yaşamın farklı yönlerini deneyimleyebilmesi açısından, moral ve sosyal gelişim açısından ne kadar şanslı acaba? Pandemi döneminde veya değil aile olanakları ile evde veya özel hocalarda aldığı derslerle dil veya bazı beceri gelişimi çok daha iyi olabilir ama psiko-sosyal gelişimi, moral gelişimi, doyum veya doyumsuzlukları, yurttaşlık anlayışı, dünyaya bakışı nasıl olacak acaba?
Tüm bu soruları geri plana itip daha yakın soruna, salgına odaklanırsak, daha geniş halkın hem bilişsel hem de iktisadi güçleri ne düzeyde? Bu şekilde kaç anne baba çocuğuna destek verebilir? Bazı ailelerin böyle bir güçleri olsa bile evde eğitimle yetişen çocuklar nasıl bir kimlik kişilik oluşturacak? Böyle bir topluluk veya toplum nasıl olacak?
Birkaç gün sonra çocukluğumun geçtiği Abant sırtlarında bir dağ ve orman köyünde annemin yanındayım. Dağların arasındaki vadilerde köylüler için tek gelir getirici ürün fındık sayılır, bahçelerde son hasatlar yapılıyor. 15-20 yaşlarında çocuklar ve genç çiftler sabah 8.00 akşam 18.00 fındık topluyor. 120 TL yevmiye. Bu yevmiye bir işçinin topladığı ürünün para cinsinden yarısına karşılık sayılır. Yani ne köylüler ne de yevmiyeciler pek bir şey kazanamıyor. Bu köylüler ve gençler için bu yevmiye ve fındık bile şans sayılır. Evde eğitime dönersek bu genç veya aileler veya köylüler için evde eğitim ne kültürel hazır oluşlarıyla ne de iktisadi olarak mümkün değil. Türkiye’de halkın belki yüzde 99’u, belli bir kısmının maddi imkanı olsa bile, bilişsel ve deneyim birikimi olarak evde eğitim öğretime uygun değil.
EVDE, SARAYDA VEYA ÖZEL EĞİTİM SOYLULAR İÇİN, GERİSİ YALAN
Tarih boyunca soylular, daha çocukları doğmadan hazır hep dadıya, eğitimciye sahipti, özel elit eğitim kurumlarına veya geleneklerine sahipti, bugün de zaten soylu üst sınıf (yönetici veya yüksek burjuvazi) için özel eğitim veya evde eğitim geleneği sürüyor. Örgün resmi veya özel okullara çocukları gitse de çok daha kapsamlı özel eğitim öğretim programlarından geçiriliyor. Halkın böyle özel programlardan geçme olanağı yok. Dahası online eğitim de böyle bir şey değil.
ONLINE YARDIMCI ARAÇTIR, EVDE VEYA ÖZEL EĞİTİM DEĞİL, OKUL DEĞİL, DERS DEĞİL
Varlıklı soylu veya burjuva ailelerin bugün en gelişmiş teknolojik imkanlarına rağmen çocuk ve gençlerine online eğitim vermeleri söz konusu değil. Tam tersine çok özel hoca ve çok özel okullardan yararlanıyorlar. Onları ne salgın ne de resmi okullar veya resmi eğitim öğretim ilgilendirmiyor.
Demek istediğim, online öğretimin özel eğitim veya herhangi bir örgün eğitimle pek alakası yok. Yetişkinler için sertifika programlarında, gazete dergi okumada, kütüphanelere ulaşmada, telefonlaşmada veya iş görüşmelerinde online olunabilir ama online doğrudan bir eğitim öğretim metodu sayılamaz, olsa olsa yardımcı bir araç olarak kullanılabilir.
Öğrenci veya ailelerle kısmi online görüşmeler veya kısmi rehberlik yapılabilir ama zorunlu veya örgün yükseköğretimde normal bir ders yapılamaz. Hele de açıktan, uzaktan veya online olan hiçbir şekilde “okul” veya “üniversite” sayılamaz, bunlardan yardımcı araçlar veya farklı amaçlarla yararlanılabilir.
Ders; belli bir plan program dahilinde bilinçli olarak olumlu belli tutum ve davranış değişikliği yaratmak üzere uygun ortam, ortak bir topluluk, etkileşimli bir yaşantı yaratmak ve kazanımları oluşturmak ise online üzerinden ortam, hazır oluş, ortaklık ve etkili bir yaşantı oluşturulup oluşturulamadığı veya hangi kazanım, olumlu tutum veya davranış değişiklikliklerinin ne kadar başarılabildiğinin araştırılmasına ve açıklamasına ihtiyaç bulunuyor.
Kısaca örgün evde eğitim özel eğitimin bir parçasıdır, okul eğitimi özel veya resmi olarak eğitim kurumudur, online eğitim; bir okul veya ders değil ancak evde, okulda veya derste yararlanılabilecek yardımcı bir araç olabilir.
EVDE EĞİTİM ÖRNEĞİ YOK, SARAYDA YÜZ YÜZE EĞİTİM
Bir ayrımı daha netleştirelim: Hiçbir çağda evde eğitim de olmamıştır, sarayda eğitim olmuştur. İlla sarayda eğitim yapılacaksa, online eğitim yine ancak yardımcı bir araç olabilir.
Halkın sarayı yok, onun ancak resmi okulu bulunmaktadır.
Okullarımızı, derslerimizi savunalım. Yüz yüze eğitim hakkını savunalım. Şartların oluşturulması hiç de olmayacak şeyler değil, bu şartların sağlanmasını savunalım. Halkı ve toplumu savunalım.
Sarayda eğitimi herkese sağlayamıyorsak en azından okul ve üniversitelerimize sahip çıkalım.
