PRAVDA

Rusça bir kelime. Anlamı gerçek, hakikat, doğru.

Bir gazetenin adıydı Pravda. Komünist partinin gazetesiydi. Daha doğrusu Komünist Partinin yayın organıydı. Halka neredeyse zorla satın aldırılırdı. Sonra da, “Bilinçli Sovyet ailesinin evine ortalama 5 gazete giriyor,” diye propaganda yapılırdı. 12 milyon tirajla çıkardı.

Anlamı, gerçek, hakikat, doğru idi ama yazdıkları hiçbir zaman, gerçek, hakikat ve doğru olmazdı. Partiden yönetilir, parti ne isterse onu yazardı. Her gün aynı şeyleri okuyan zavallı halk da, galiba inanırdı.

Pravda kelimesi zaman zaman dünyada siyasi,-ideolojik bir saldırı aracı ve bir küfür olarak kullanılırdı. Türkiye’de de öyle. Turgut Özal, 1982’de Cumhuriyet’e “Babıâli’nin Pravdası” demişti. Demişti de ne oldu? İnanılmaz gibi görünüyor ama 500.000 lira manevi tazminat ödemeye mahkûm olmuştu. Bazı gazete yöneticileri de Pravda’yı hatırlatarak Başbakanı eleştirmişti. Başbakanı ha, boru değil.

Devletin elinde güç varsa, hukuk sistemi önce ceza verip sonra cezaya gerekçe uydurmak üzerine kurulmuşsa, elbette baskı ve sansürle gazeteler, televizyonlar, her türlü yayın organı hizaya getirilir.

Mesela, Türkiye’de böyle bir şey var mı, bilmem. Ama,

• 3 Mayıs, Basın Özgürlüğü Günüymüş.

• Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksini yayınlamış. Türkiye 180 ülke arasında 157. sırada imiş.

• Avrupa Konseyi'nin kamuoyuna açıkladığı bir rapora göre Türkiye dünyada en fazla gazetecinin hapiste olduğu ülkeymiş.

• Avrupa Konseyi üyesi ülkelerde cezaevinde olan 130 gazeteci den 110'u Türkiye'deymiş.

• 2019 yılı verilerine göre 11.157 gazeteci işsiz kalmış.

• 2003-2018 arasında 12.000 gazeteci yargılanmış.

• Sadece 2019’da, 59 gazeteciye 200 yıl ceza kesilmiş.

Ben ne anlatıyordum, nerelere gelmişim? Konu Pravda’ydı değil mi?

SAHİ,

• NE OLDU PRAVDA’YA? NEDEN?

Not: Bugün Rusya’da yayınlanan Pravda isimli iki gazete var ama bu Pravdalar o Pravda değil.