RACON KESMEK

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Doğu Akdeniz'de Türkiye ile yaşanan gerilimle ilgili olarak, ”Türkler sadece eyleme dönüşen sözlere saygı duyar,'demiş.

Biz de haddini bildirmişiz, demişiz ki,”Fransa Cumhurbaşkanı, ferdi ve milliyetçi mevcut tutumuyla gerginliği teşvik etmekte ve Avrupa'nın ve AB'nin büyük çıkarlarını da riske atmaktadır.” İyi demişiz. İşte biz adamı böyle oturturuz.

Şimdi tarihe bakalım mı?

Yıl, 1935…. Stalin, Ekim 1917 Devrimi’nin yıldönümü kutlamalarında küstahça,

-“Herkes bilsin ki, Rus Milleti; Boğazlarla, Ardahan’ı ele geçirmekten asla vazgeçmeyecektir. Çok yakın bir zamanda bu davalarımızı halletmiş olacağımızı şimdiden müjdeliyorum.” Der.

O sırada SSCB’nin Ankara Büyükelçisi, tanınmış hariciyecilerden Lev Karahan’dır. Stalin’in demecini öğrenen Atatürk bir hayli öfkelenir. Saatler gece yarısını gösterirken beraberindeki ekibin tatlı dille ve usulüne göre yaptığı itirazlara rağmen, Sovyet Elçiliği’ne doğru yola koyulur. Hem de protokolsüz. Şaşkınlığı yüzüne yansıyan personeline,

-“Ben protokol falan dinlemiyorum, çocuk. Stalin vatanımın topraklarına göz dikmiş, sen bana protokolden söz ediyorsun. Hazırlayın arabaları,” der.

Atatürk devrim kutlamaları dolayısıyla balonun gerçekleştiği Sovyet Elçiliği’nde kendisini karşılayan Büyükelçi Karahan’a derki,

- “Ajanstan öğrendiğime göre Başkanınız Stalin, Ardahan ile Boğazları istemiş, kararı katiymiş. Pek yakın bir gelecekte bu kararını uygulayacakmış. Tam böyle söyleyip söylemediğini bilemem ama buna benzer şeyler söylemiş. Tabii bu konuşmanın bir kopyası sende vardır. Getir bakalım şunu da işin aslını faslını iyi anlayalım.”

Metnin orijinali Atatürk’e getirilir. Tercüme edilen metin, ajansın geçtiğiyle kelimesi kelimesine aynıdır. Karahan’a dönen Atatürk,

-“Elçiliğin telsizinden derhal Stalin’i bulduracaksın. Başkanın tükürdüğünü yalayacak, yalamazsa ben yapacağımı bilirim. Bu cevap bu gece gelecek çünkü benim senin başkanınınkinden daha önemli bir kararım var. İstediğim cevabı almadan elçiliğinizden dışarı adım atmam. Eğer cevap istemediğim şekilde gelirse bil ki, buradan çıkıp doğru Rus sınırına gideceğim.” diye konuşur.

Karahan çaresizdir ve söyleneni yapar. Nihayetinde SSCB’den gelen açıklama Atatürk’ün istediği yöndedir: “Stalin sürçü lisan eylemiştir. Boğazlar ile Ardahan’ı almak gibi bir arzusu kesinlikle yoktur.”

Gazi cevabı okuduktan sonra Rus Büyükelçisi Karahan’a hitaben:
-“Karahan, seni geri çağırırlar ve yaşatmazlar. Uzun süredir tanışıyoruz, istersen bize iltica et.”

Karahan bu teklife olumsuz cevap verir. Bir telgrafla geri çağrılmıştır:
-“Teşekkür ederim. Sizi tanımış olmam bile yeterlidir. Ancak memleketinizdeki görevim sona ermiştir. Yarın hareket edeceğim.

On gün sonra bir haber gelir. Sovyetler Birliği’nin eski Ankara Büyükelçisi Karahan fırında yakılmak suretiyle idam edilmiştir.

ELBETTE ÖNCE, “YURTTA SULH, CİHANDA SULH.”

AMA