Elektrik Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Mehmet Mak, Elektrik Dağıtım kuruluşlarının özelleştirme ile birlikte elektrik abonelerinin sayaçlarının değiştirilmesi yoluna gittiklerini, yaptıkları başvuru sonucu Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK)’nun şirketleri uyararak, şirketlerden sayaç değişiminden para almamaları ve zorunlu olmadıkça sayaç değiştirmemeleri konusunda uyardığını açıkladı.
Mehmet Mak, EMO Adana Şubesi Yönetim Kurulu adına yaptığı açıklamada, elektrik dağıtım kuruluşlarının özelleştirilmesiyle beraber yaşanan sayaç soygununu, şirketlerin neredeyse sayaç değişikliklerini büyük ölçüde tamamladıktan sonra durdurulduğunu, EMO olarak sayaç paralarının derhal geri ödenmesini talep ettiklerini belirterek, yurttaşları da haklarını aramaya davet etti. Mak açıklamasında şöyle dedi:
SAYAÇ PARALARI GERİ ÖDENSİN
“Elektrik dağıtım kuruluşlarının özelleştirilmesinin ardından şirketler 'Deli Dumrul' misali 'köprüden geçenden 1, geçmeyenden 2 katı para kesme' uygulamasına başvurarak; yurttaşları, yüksek bedeller ödeyerek elektrik sayaçlarını değiştirmek zorunda bırakmaktadırlar.
Zorla sayaç değiştirtme uygulaması uzun zamandır yurttaşların tepkisine neden olmasına siyasal iktidar gereken düzenlemeyi zamanında yapmamıştır. Yoğun tepkiler üzerine sonunda 11 Eylül 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle 'Dağıtım sistemine yeni bağlanacak olan müşterinin sayacının temini ve montajı ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından yapılır' hükmü getirildi. Başta Enerji Tabii Kaynaklar Bakanı olmak üzere tüm yetkililer de bu değişikliği kamuoyuna 'sayaçlardan para alınmayacak' şeklinde müjdeli bir haber olarak sundular. Ancak bunun müjde değil, zoraki sayaç değişiminin tamamlanması için şirketlere zaman tanımaktan ibaret olduğu kısa sürede anlaşıldı. Çünkü uygulama 2013 yılsonunda devreye girebilecekti.
Böylece eylül ayından itibaren şirketler sayaç değişikliklerine de hız verdiler. Örneğin EnerjiSA, 2013 yılı başında yurttaşlara gönderdiği 'Periyodik Muayene Zamanı Gelen Elektrik Sayacınız Hakkında' başlıklı yazılarla, 'sayaçlarını değiştirirlerse 37.3 TL+KDV, sayacı yurttaş kendisi temin edip değiştirmeyi dağıtım şirketi yaparsa sökme-takma bedeli olarak 21.5 TL+KDV, eğer mevcut sayaçlarını değiştirmeyi kabul etmeyip yönetmelik gereği ayar, kalibrasyon ve bakımını yaptırırlarsa en az 65.80 TL+KDV bedel ödeyeceklerini' bildirmişti.
Resmi Gazete‘de 30 Mart 2013 tarihinde yayımlanan yeni Elektrik Piyasası Kanunu ile sayaçların mülkiyetinin dağıtım şirketine devredilmesi ve sayaç değişimi ile bakımından para alınmamasına yönelik düzenlemeyi dahi şirketlerin yok saydığı ortaya çıktı. Bunun üzerine Elektrik Mühendisleri Odası, 11 Nisan 2013 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu‘na (EPDK) başvurdu. EMO, yeni Elektrik Piyasası Kanunu‘na karşın hukuksuz bir şekilde bazı dağıtım şirketlerinin sayaç parası almaya devam ettiklerini bildirerek, gereken önlemlerin alınmasını istedi.
EMO‘ya 10 Mayıs 2013 tarihinde ulaşan yanıtında EPDK, tüm elektrik dağıtım şirketlerine 4 Nisan 2013 tarihinde gönderdikleri yazıyla sayaç değişiminde bedel alınmaması yönünde bildirim yaptıklarını açıkladı. EPDK‘nın dağıtım şirketlerine gönderdiği yazıda, yeni Elektrik Piyasası Kanunu‘yla dağıtım şirketlerine sayaçların bakım ve işletilmesine ilişkin getirilen sorumluluk ve sayaçların mülkiyetini dağıtım şirketlerine bırakan düzenleme anımsatılarak, şöyle denildi:
'Mezkur mevzuat çerçevesinde Kurumumuz tarafından uygulamaya ilişkin usul esas çalışması devam etmekte olup, söz konusu usul ve esas çalışması sonuçlandırılana kadar tüketicilerin sayaçlarının zorunlu olmadıkça değiştirilmemesi, değiştirilmesi zorunlu olan sayaçlara ilişkin ise yeni sayaçların mülkiyeti şirketinize ait olmak üzere temin edilmesi ve sayaç değişimi ile ilgili tüketiciden bedel alınmaması hususunda bilgilerinizi ve gereğinizi rica ederim. '
EPDK‘nın da dağıtım şirketlerine yaptığı bildirim çerçevesinde;
- Öncelikle dağıtım şirketlerinin 30 Mart 2013 tarihinden itibaren sayaç değişimi yoluyla yurttaşlardan zorla aldıkları paraları derhal iade etmeleri,
-EPDK‘nın yalnızca uyarı yazısıyla yetinmeyerek, konunun takipçisi olması, denetimlerini sürdürmesi ve haksız uygulama yapan dağıtım şirketlerine yönelik gerekli idari yaptırımları uygulaması,
-Siyasal iktidarın, yeni yasayla dağıtım şirketlerinin mülkiyetine bırakılan sayaçlara ilişkin olarak en azından özelleştirme sonrasında sayaçları zorla değiştirilmiş olan yurttaşlara sayaç paralarının geri ödenmesine yönelik düzenleme yaparak, sayaç soygununa göz yummaması gerekmektedir.
Yoksa yapılan düzenlemenin göstermelik olmaktan öte bir anlamı olmayacak, hatta şirketlerin parasını yurttaşlardan alarak değiştirdikleri sayaçların mülkiyetine sahip olmaları sağlanmış olacaktır. Ayrıca siyasal iktidarı kayıp ve kaçak uygulamasında olduğu gibi 'hokus pokus' yoluyla faturada yok ettiği bedeli şirketlere 'piyasanın görünmez eliyle' garanti etme uygulamasına karşı da uyarmak istiyoruz. Yani mülkiyet TEDAŞ‘a kalacak iddiasıyla şirketlere sayaç parası ödenmesine ya da sayaç bakım ve sayaç değişikliği bedellerini yurttaşlardan doğrudan almak yerine şirketlerin işletme giderleri içerisinde daha büyük bedeller olarak elektrik tarifelerine eklenmesine karşı da EPDK‘yı yurttaşların haklarını korumaya çağırıyoruz. Hükümetin yaptığı son yasal düzenleme sayaç değişikliği ve bakım ücretlerine ilişkin şirketlerin uygulamasının 'soygun' olduğunun açık kanıtıdır. Bu soygunun sorumluları düzenleme yaptık diye sorumluluktan kurtulamazlar. Yurttaşlardan alınan sayaç paraları geri ödenmelidir.”
