Bu haftaki yazımızda Türkiye ile Avrupa Birliği ortak finansmanıyla Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Stratejik Yerel Yönetimler Projesi kapsamında, projenin uygulandığı 26 belediyede ”vatandaş karnesi” uygulamasının ham verilerinden elde edilen Adana sonuçları üzerine değerlendirmeler yapmaya çalışacağız. Vatandaş karneleri 1994’te Hindistan, Bangalore’da bağımsız bir Sivil Toplum Kuruluşu’nun bir çalışması sonucu ortaya çıkmış ve dünyanın değişik coğrafyalarında uygulanan iyi bir yönetişim aracı haline gelmiştir.
Adana halkı Adana’yı nasıl algılamaktadır sorusunun yanıtını vermek açısından anket çalışması önemli veriler içermektedir. Adana’da yaşamaktan memnun değilim diyenlerin oranı %19.4’dür. Adana’da yaşamaktan memnuniyetsizliğin en yüksek olduğu mahaleller Bey, Yenibey,Barbaros, Sehitduran, Hürriyet, Sakirpasa, Onur, Uçak, Havuzlubahce, Daglıoglu, Gülbahçesi’dir.
Adana’da yaşanmaktan memnun olmasına karşın mahallesinde yaşamaktan memnun olmayan gruplarlarda memnuniyetsizlik oranı daha yüksektir. Şakirpaşa, Onur, Uçak, Ova mahalleleri %56.4 Sakarya, Denizli ve Narlıca mahalleleri sakinleri %53.6, Bey,Yenibey,Barbaros, Sehitduran, Hürriyet Mahallesi %43 oranında mahallelerinde yaşamaktan mutlu olmadıklarını ifade etmiştir.
Adana Güvenli bir şehir değildir önermesine katılanların oranı %33,9’dur. Ancak mahalleler arasında Yüksek oranda Adana’yı güvenli bulmayanlar mevcuttur. Şakirpaşa, Onur, Uçak, Ova mahalleleri % 63.6 Bahçelievler, Demetevler %56.9, Sakarya, Denizli ve Narlıca % 52.6 gibi yüksek oranla güvenli bulmamaktadır. Bu mahallerde Adana’da ve Mahalle’de yaşamaktan memnuniyetsizlik oranları da yüksek çıkmıştı. Temel sorunun güvenlik olduğunu düşündürtmektedir. Kentte ve mahallede yaşamadan memnuniyet ile güvenlik arasında bir ilişki gözlemlenmektedir.
Adana engellilerin rahat edebileceği bir kent midir sorusuna genel olarak % 44,9’u olumsuz yanıt vermiştir. Yeni baraj, Gazipaşa, Ziyapaşa gibi kent merkezinde yer alan ve yaya ve araç trafiğinin yoğun olduğu mahallelerde memnuniyetsizlik oranı %73 gibi çok yüksek rakamlara erişmiştir. Şakirpaşa, Onur, Uçak, Ova mahalleleri %68.6. Sucuzade, Alidede, Mestanzade, Mirzaçelebi mahalleri % 67.1, Namık Kemal ve Mithatlaşa Mahallileri %63.2, P.T.T, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Selahattin Eyyubi, Serinevler %61.1 oranında Adana’nın engelliler açısından rahat edebileceği bir kent olmadığını düşünmektedirler.
Adana’nın çocuk yetiştirmek için iyi bir kent olmadığını düşünenlerin oranı %30 düzeyinde olurken yaşlılıkta yaşamak için iyi bir şehir diyenlerin %37.6 düzeyinde olduğu görülmüştür.
Adana’nın en sorunu anket çalışmasında beklenildiği üzere işsizlik çıkmıştır. Vatandaşlar ikinci en önemli sorun olarak Trafik ve ulaşım sorununu görürken 3.sırada Altyapı ve kanalizasyon 4.sırada yol ve kaldırımların bakımı olarak ifade etmişlerdir. Mahallenizin en önemli sorunu nedir sorusuna verilen yanıtlara göre mahalle bazında 5 önemli sorun ön plana çıkmıştır. Bunlar sırasına göre; Altyapı ve kanalizasyon, yol kaldırım yapım ve bakımı, park bahçe yapım ve bakımı, güvenlik, çöp ve temizlik hizmetidir.
Toplu taşıma hizmetlerine baktığımızda ise nüfusun yaklaşık %75’i 5 dk veya daha az bir sürede bir toplu taşıma aracına ulaşmaktadır. % 20’ye yakın bir kesimde 6 ile 15 dakika arasında bir toplu taşıma aracına ulaşmaktadır. Bu veri olumlu bir gösterge olarak değerlendirilebilir. Toplu taşıma denildiğinde çağdaş kentlerde ilk taşıma aracı metro veya hafif raylı sistemdir. Daha sonra bunu kamusal taşımacılıkta kullanılan belediye otobüsleri izler. Genelde Akdeniz ülkelerinde görülen küçük çaplı ve yolcu kapasiteli midibüs, minibüs gibi araçlar tamamlayıcı unsurlardır ve çoğu kez coğrafi koşullar ve dar sokaklar gibi zorlukları aşmak amacıyla toplu taşıma sisteminde tamamlayıcı unsur olarak yer alırlar. Adana’da toplu taşıma sistemini kullananların %3.3’ü sadece çağdaş toplu taşıma sistemi olan hafif raylı sistemi kullanmaktadır. Halk arasında Maviler ve Turuncular olarak bilinen Halk otobüsleri ulaşımın %17.8’ini, Belediye otobüsleri %28,6’sını taşımaktadır. En düşük toplu taşıma kapasitesine sahip olan dolmuşların %50 ağırlığı bulunmaktadır. Adana’da toplu taşıma sistemi piramidi tam tersi yönde çalışmaktadır. Bu ise uzun yıllara dayalı politika tercihlerinin keyfi ve yanlış yapılmasının bir sonucudur.
Genel olarak Adana kentindeki toplu taşıma hizmetlerine 5 üzerinden verilen notlara bakıldığında Orta yanıtı verenlerin %44.8 oranında tercih edildiği görülmektedir. Adana ulaşım sistemini çok iyi ve çok iyi bulanların oranı %37.4 düzeyindedir. Buna karşın nüfusun yaklaşık %18’i toplu taşıma sistemini zayıf veya çok zayıf bulmaktadır. Son yıllarda giderek artan belediye otobüsünün devreye girmesi, yeni alınan otobüslerin engellilere uygun oluşu ve özellikle mevsimsel koşullar göz önüne alındığında soğutma sistemlerinin olması bu memnuniyeti artıran faktörlerin başında yer almaktadır.
Toplu taşıma anlamında en büyük şikâyet % 65 oranıyla gece saatlerinde toplu taşımanın yetersiz oluşudur. Mevsimsel koşullar özellikle yaz aylarında sosyal yaşamın geç saatlere karşı devamını beraberinde getirirken bu sosyal dinamizme taşımacılık sistemi karşılık verememektedir. Toplu taşıma araçlarının aşırı yolcu laması % 60 ile en çok şikâyetçi olunan konulardandır. Özellikle işe gidiş ve dönüş saatlerinde oluşan ve istifleme olarak tabir edilen yolcu taşımacılığı yaygındır ve otokontrol yöntemiyle sorun çözülmeye çalışılmaktadır. Kamu otoritelerinin çoğu kez bu uygulamalara müdahil olmadığı görülmektedir. Vatandaşlar %51 oranı ile toplu taşıma sistemindeki fiyatların yüksek oluşundan şikâyet etmektedir. Şoförlerin trafik kurallarına uyması ve araçlarda kendini güvende hissetmeyle ilgili şikâyetler ise azımsanamayacak ölçüde yüksek görülmektedir.
Gelecek haftaki yazımızda vatandaşın Adana’daki elektrik ve aydınlanma ile su ve kanalizasyon, güvenlik, yol ve kaldırım hizmetlerinden memnuniyetlerini ele alacağız.
