Yeni nesil Mahmut Makal’ı bilir mi, okudu mu, acaba? Dilerim biliyordur, okumuştur ve okuyordur. Özellikle de öğretmenler…
Makal, Köy Enstitüsü’nden yetişen ilk yazarlardandı. İlk eseri doğduğu ve öğretmenlik yaptığı Nurgöz köyü ile ilgili gözlemlerini anlattığı “Bizim Köy” ile köy yazıları çığırını açmış, Köy Enstitülü yazarlara öncülük etmiş, Türk romancılarına yeni kaynak göstermişti.
Düşündüğü ve kitap yazdığı için yargılandı ve cezaevlerinde yattı.
Eserlerinden bazıları Almanca, Rusça, Fransızca, İngilizce, Macarca, İtalyanca, Bulgarca, Lehçe, Romence ve İbranice gibi çeşitli dillere çevrildi.
VE
BİZİM KÖY, 1950 VE1966 UNESCO DÜNYA KÜLTÜRÜNE HİZMET ÖDÜLÜNÜ ALDI
MAHMUT MAKAL 1967’DE, UNESCO TARAFINDAN DÜNYA GENÇLİĞİNE ÖRNEK İNSAN OLARAK SEÇİLDİ.
Bundan 21 yıl önce, şehrimize gelmiş, Makal. Bir kitap kulübü getirmiş. Bir dizi konuşma yapacak ve istenirse kitaplarını imzalayacak.
Beni aradılar. “Senin okulunda bir söyleşi yapması mümkün olur mu,” dediler.
Olmaz mı, olurdu tabi. ”Yarın saat kaçta gelelim,” diye sordular. Ben de, “Söyleşi öğleden sonra olsun ama siz yemek yemeden gelin,” dedim.
Geldiler. Yemek sırasında Makal,
-“Bizi kabul ettiğin için, teşekkür ederim,” dedi. Mahmut Makal teşekkür ediyordu.
-“Olur mu hocam, siz bize onur verdiniz. Ülkemizde kaç tane Mahmut Makal’ımız kaldı ki,” diye karşılık verice, bana hayatımda duyduğum ve hiç unutmadığım çok acı bir sözle karşılık verdi:
-“Ülkemizde senin gibi kaç müdürümüz kaldı ki?”
Meğer benden önce başvurdukları sekiz kurum ve okul, Mahmut Makal sakıncalı adamdır; onunla bir arada olmak tehlikelidir,gerekçesiyle ret cevabı vermiş.
-“Ne konuşmamı istersin,” diye, tercihi bana bıraktı. Ben de,
-“Çocukluğunuzu, öğrenciliğinizi, öğretmenliğinizi, müfettişliğinizi, müfettişliğinizin elinizden alınışını, sağırlar okuluna atanışınızı,” dedim. Güldü. Anlamıştı, hedef kitlesini.
Öğrencilerle birlikte Okul Aile Birliğini ve velileri de davet ettim. Unutulmaz bir gün yaşadık. Şehirde kaldığı sürece hep beraber olduk, konuştuk, Fakir Baykurt’u andık. Doyumsuz sohbetlerimiz oldu. Daha doğrusu, o konuştu, ben ağzım açık dinledim.
Ve Mahmut Makal dün öldü… Işıklar içinde olsun demiyorum çünkü o kendisi ışıktı. Üstelik gittiği her yeri aydınlatacak kadar.
ŞİMDİ DAHA İYİ ANLAŞILIYOR MU, BU ÜLKE NEDEN BU KADAR CAHİL KALDI, NEDEN HER GÜN BİRAZ DAHA CAHİLLEŞİYOR…
VE SORUYORUM?
