2023 yılı vergileri yürürlükte. Cumhuriyet’imizin 2‘nci yüzyılının ilk yılıdır. 2023 yılında ödeyeceğimiz vergiler 3 trilyon 673 milyar 735 milyon 478 bin Türk Lirası olarak tahmin edildi. Bilindiği gibi; bütçe kanunları birer tahmin kanunlarıdır. Ne kadar gerçekleşme durumu zamanla belli olacaktır. Ama enflasyon en çok vergilerin gerçekleşmesinde kendini gösterir. Yani 100 liraya alınan bir mal ya da hizmet için 18 lira katma değer vergisi öderken, o mal ve hizmet 300 liraya çıkınca 54 lira katma değer vergisi ödüyorsanız, iktidar; ‘’tahmin ettiğim vergiyi fazlasıyla topladım’’ diye övünmesini sağlıyor!
2022 VERGİLERDE GERÇEKLEŞME
2022 yılı vergi gerçekleşmesinde enflasyonun ve kur artışının önemi büyüktür. 2022 yılının ilk 11 aylık vergi gerçekleşmelerine göre; toplam vergi geliri 2 trilyon 147 milyar lira gerçekleşirken vergi gerçekleşme oranı geçen yıla göre yüzde 103,8'lik artışı ifade etmektedir.
Vergilerde gerçekleşme oranı en çok kurumlar vergisi ile halkın günlük alış-verişinde yani cebinde çıkan dahilde alınan katma değer vergisinde görüldü.
Bu gerçekleşme kurumlar vergisinde yüzde 185,1 oranında artarak 498 milyar 700 milyon olarak gerçekleşti. Yani tahmin edilen vergi 2 katına yakın şekilde Hazine’nin kasasına girmiştir.
Diğer bir vergi de ithalde alınan katma değer vergisindeki artıştır. İthalde alınan katma değer vergisi bilindiği gibi başka ülkelerde alınan malların bedeli üzerinde alınan bir vergidir.
Ülkemizde en yüksek ithalat kalemi bilindiği gibi enerji, yatırım malları ve maalesef canlı hayvandan samana, köpek mamasından ilaca kadar her türlü dışardan alınan mal ve hizmetten alınan bir vergidir.
Bu verginin yüksek oranda gerçekleşmesinin en önemli nedenlerinden biri de dövizin bir önceki yıla göre yüzde yüzden fazla artmasıdır.
Gelelim özel tüketim vergisine. Bu yıl özel tüketim vergisi'nde yüzde 98,1 artışla 367 milyar 300 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yani yüzde yüze yakın bir artış olmuş.
İktidar insanların özel yaşam alanına kendi müdahaleyi de pervasızca müdahale etmektedir.
Nitekim, özellikle alkol ve tütün ürünlerine yaptığı zamları açıklayan Sayın Cumhurbaşkanı;
İfadesi ile özel yaşama nasıl müdahale ettiğini çok net bir şekilde açıklamıştır.
2023’TE HALKA AĞIR VERİLER
Hazırlanıp yürürlüğe giren 2023 yıl Bütçesine göre vergi gelirleri yukarıda da belirttiğim gibi 3 trilyon 673 milyar 735 milyon 478 bin Türk Lirası olarak tahmin edilerek kanunlaştı.
Buna göre; gelir üzerinde alınan vergiler 1 trilyon 142 milyar 421 milyondur.
Bu rakam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 31’dir. Maalesef beyanname veren mükelleflerin yani esnafın tüccarın ödeyeceği vergi gelirleri içindeki payı sadece yüzde 1’dir. İşçi memur yani emekçinin ödediği vergi oranı ise yüzde 12’dir.
Kurumlar vergisinin vergi gelirleri içindeki payı da yüzde sadece yüzde 17’ye ulaşmıştır. Bu oran geçmiş yıllarda yüzde 8 oranındaydı.
ENFLASYONUNUN ATEŞİNİ YÜKSELTEN VERGİLER
2022 yılı rakamlarında enflasyonu artıran vergilerin başında dahilde ve ithalde alına katma değer vergisinin çok yüksek gerçekleştiğini belirttim.
2023 yılı uluslararası ticaret ve işlemlerde alınan; dahilde alınan katma değer, özel tükettim ve gümrük ve damga vergileri enflasyonun ateşini harlatacaktır.
Buna ileride artması muhtemel döviz artışları da eklenince enflasyonun ateşi daha da harlanacaktır.
İKTİDAR ENFLASYON BOMBASINI GELECEK YENİ İKTİDARA BIRAKIYOR
Bütün zam ve olumsuzlukları 2022 yılına yükleyerek, 2023 yılının ilk 5 ayının enflasyonunu baz etkisi ile kandırmaya çalışan iktidar geleceğe çok olumsuz bir enkaz bırakıyor! Ne ise gitmesi ile oluşacak ılıman iklimle Türkiye’nin sorunları daha çabuk çözülür.
Sabri Arpaç
