19 Eylülde “Kara Gömlekliler” başlıklı bir yazı paylaşmış ama konuyu fazla uzatmamak için de bir yerde kesmiştim. Şimdi o yazıya biraz daha ek yapalım ve yaptığı çağrışımları hatırlayalım.
Ege’de 18 adamız ardı ardına işgal edilmişti. Biz gazeteler yazdıkça öğreniyorduk ve içimiz acıyordu. Zamanın Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da galiba bizim öğrendiğimiz gibi öğrenmişti. Sonra Çavuşoğlu’ndan yiğit bir ses yükseldi. Dedi ki,“ “Yunanistan Lozan ve Paris Antlaşmalarına aykırı olarak 18 adamızı işgal etti.” Böylece duymayanlar da duydu, hepsi o kadar.
“Mare Nostrum”Eski Roma’da“Bizim Deniz” anlamına geliyordu. Mussolini Büyük Roma İmparatorluğunu yeniden kurma ve Akdeniz’i bir iç deniz haline getirme özlemini dillendirmeye başlamıştı. Gözü İzmir’deydi ama Fransa ve İngiltere İzmir’in işgalini Yunanistan’a verdiler.
Gözü dönmüş İtalya da, Onikiadalar’ı, Meis’i, Antalya’yı, Muğla’nın batısını, Konya’yı ve kuzeyini işgale kalktı. Yüzüne gözüne bulaştırdı, bir de Müttefiklerden azar işitti.
Savaş sonrası İtalya, ekonomik olarak çökmüş, işsizlik ve enflasyon tavan yapmıştı. Kral III. Vittorio Emmanuele, durumu düzeltmesi için Mussolini’yi başbakan yaptı. Tam Mussolini’nin beklediği şeydi:
Ama tek adam rejimi devletin çarklarını karmakarışık etti. Ekonomik çöküş hızlandı. Halkın sempatisini tekrar kazanmak isteyen Mussolini, dış siyasette çılgın bir politika izlemeye başladı. Silahlanmaya çok büyük paralar harcadı. Korfu’yu bombaladı, Arnavutluk’ta kukla bir rejim kurdu.Libya’yı yeniden fethetti, Habeşistan’ı işgal etti, Adriyatik de kendine yetmeyeceği için, Akdeniz’i bir iç göl ilan etti. Adını da koydu: Mare Nostrum.
Almanya’nın yanında savaşa girdi. Fakat K. Afrika ve Balkanlar’da orduları perişan oldu. 1943’te de tamamen yok oldu.
Deniz Gezmiş ve arkadaşları asılalı tam 53yıl oldu. Yaşasalardı bu gün 78 yaşında olacaklardı. Türkiye Cumhuriyetinin ilk devrimci gençleriydi. Hiç kimseyi öldürmemişlerdi.
Deniz, 10 Kasım 1968’de Samsun’dan Ankara’ya “Mustafa Kemal Yürüyüşü” düzenlemiş, elinde Türk Bayrağıyla en önde yürümüştü. Açıklaması şöyleydi: “1919’da başlayan Mustafa Kemal Devrimi kendisinden sonra gelen yöneticiler tarafından amacından saptırılmış, Cumhuriyetin bütün kurumları yozlaşmıştır.
Bugün Türkiye’miz dünyanın ilk antiemperyalist ve antikapitalist devrimini gerçekleştiren Mustafa Kemal’e rağmen yabancıların desteklediği karşı devrimcilerin etki alanına girmiştir. Biz Mustafa Kemal gençliği olarak, saptırılan devrimi rayına oturtmaya kararlıyız.”
Kayıtsız kalamadı Can Yücel bu faşizme ve bir şiir yazdı, Başlığı “Mare Nostrum” Yani “Bizim Denizimiz.” Siz hangi anlamda isterseniz onu alın, hangi denizi anmak istiyorsanız onu anın.
En uzun koşuysa elbet Türkiye’de devrim.
O, onun en güzel yüz metresini koştu.
En sekmez lüverin namlusundan fırlayarak…
En hızlısıydı hepimizin,
En önce göğüsledi ipi…
Acıyorsam sana anam avradım olsun.
Ama aşk olsun sana çocuk, aşk olsun!
DEREDEN TEPEDEN BİR YAZI GİBİ AMA